الآمل شيخ حرّ عاملى و تنقيح المقال مرحوم حاج شيخ عبد اللّه ممقانى نيز در هريك شرح حال مختصرى از صاحب ترجمه مذكور است كه چون متضمن هيچ مطلب تازۀ نيست و تكرار عين مآخذ سابق الذكر است لهذا از نقل مندرجات آنها در اين جا بكلى صرف نظر كرديم.

تعيين عصر مؤلّف و تاريخ تقريبى تأليف تفسير حاضر

چنان كه از مطالعۀ فصول متقدّمه بوضوح پيوست در هيچ‌يك از كتب رجال و تواريخ و غيره كه متعرّض ذكرى از مؤلف ما نحن فيه شيخ ابو الفتوح رازى شده‌اند به‌هيچ‌وجه تاريخى راجع به وقايع احوال وى از قبيل تاريخ ولادت يا تاريخ وفات و غيره مذكور نيست و از مطالعۀ خود تفسير حاضر نيز تا آنجا كه راقم سطور تتبع نموده تاريخى در خصوص شروع يا اتمام تأليف كتاب يا اشارت ديگرى راجع به شخصيات مؤلّف-الّا ما شذّ و ندر-به نظر نرسيد.ولى از روى پاره‌اى قرائن و امارات خارجى كه ذيلا اشاره بدانها خواهد شد و نيز از ذكر اسامى بعضى از مشاهير اشخاص كه استطرادا نام ايشان در اثناء تفسير حاضر برده شده است روى‌هم‌رفته اين نتيجه گرفته مى‌شود كه مؤلّف كتاب به نحو قطع و يقين از رجال اواخر قرن پنجم و اوايل الى اواسط قرن ششم هجرى بوده است به شرح ذيل:

اولا)مؤلّف كتاب به تصريح ابن شهرآشوب در مناقب ج 1 ص 9 و صاحب روضات ص 184 و صاحب مستدرك الوسائل ج 3 ص 489 بلا واسطه از شيخ ابو على حسن بن محمد بن الحسن الطوسى پسر شيخ طوسى معروف روايت مى‌كند.

و وفات شيخ ابو على مزبور به تصريح ابن حجر عسقلانى در لسان الميزان ج 2 ص 250 در حدود پانصد هجرى بوده است [61].پس اگر به اقلّ تقديرات