اسم الکتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن المؤلف : الرازي، ابوالفتوح الجزء : 0 صفحة : 10
متنهاى مفصّل و مربوط به روزگاران دور بيشتر اتّفاق مىافتد و گرنه بسيارى از كتابها هست كه در همان بار نخست،به علّت آنكه نسخههاى دقيق و مربوط يا نزديك به عصر مؤلّف در اختيار مصحّح هست،آخرين ويرايش آن كتاب به بازار مىآيد و هيچگونه صرف وقت دوبارهاى هم ضرورت پيدا نمىكند.در هر حال آنچه بايد بر سرى باشد همّت و كوشش و استقصاى مصحّح است كه مىتواند نسخههاى كهن و دقيق را به چاپهاى انتقادى و تمام و كمال تبديل كند.
ده سال پيش كه انديشۀ تصحيح انتقادى تفسير روض الجنان و روح الجنان معروف به تفسير ابو الفتوح رازى برايمان پيش آمد سه طبع ديگر از اين كتاب در دست بود و دستكم يكى از آنها به مناسبت اين كه تجديد چاپ شده بود،حتّى در بازار كتاب نيز وجود داشت،همين امر بهويژه وجود دانشمندان متبحّرى كه سه چاپ پيشين را تصحيح و تحشيه كرده بودند.يعنى علامه محمّد قزوينى،حكيم متأله آية اللّه مهدى الهى قمشهاى و از عالم مفضال آية اللّه ابو الحسن شعرانى،تصحيح و چاپ جديدى را كه مىخواستيم آغاز كنيم مورد ترديد قرار مىداد،امّا وقتى برخى دستنوشتههاى اصيل و كهن اين كتاب را در كتابخانۀ آستان قدس رضوى مىديديم و صفحاتى از آن را با چاپهاى موجود مقايسه مىكرديم،بيش از پيش لزوم تجديد چنين چاپى را حس مىكرديم.مشورتهايى هم كه با برخى از ارباب فضل و متن شناسان پيشگام مىكرديم ما را بر اين كار دليرتر مىكرد،بهويژه كه هر روز نسخهاى تازه به حيطۀ آگاهى ما در مىآمد و در واقع گويى اسباب كار بيشتر از پيش فراهم مىگشت.
اين بود كه نخستين اقدام جدّى براى تصحيح اين كتاب را،پس از مشورتهاى آغازين در تابستان 1360 هجرى خورشيدى به عمل آورديم.در آن ايّام امور آموزشى دانشگاهها براى تدارك انقلاب فرهنگى بطور موقّت تعطيل شده و مجالى دست داده بود كه ما فارغ از دغدغههاى كلاس و درس،دل به درياى پژوهش بزنيم و بىخبر از گرانى بار به پهناى اين كار بزرگ بازشويم.در آن سالها گرماى مهربانيها و خاطرانگيزيهاى استاد دانشمندمان دكتر غلامحسين يوسفى-كه به تازگى از دانشگاه فردوسى مشهد بازنشسته شده بود-به ما اميد مىداد.راه زيادى نرفته بوديم و كار چندانى نكرده بوديم،امّا او تجربۀ سى سال كار و معلّمى خود را فرا روى ما قرار داد و تشويقها و پايمرديها نمود تا گامهاى نخستين را استوار برداشتيم.
شناسايى و گردآورى نزديك به چهل دستنويس ناقص و كامل،از گوشه و كنار كتابخانههاى داخل و خارج و سنجش و ارزيابى اعتبار هركدام و دستيابى بر شيوهاى پسنديده و مناسب پس از همرأيى و مشاوره با صاحبان راى و نظر و سرانجام مقابله و تصحيح سه مجلّد شانزده(براساس پنج نسخه)،هفده(براساس هفت نسخه)و يازده(براساس ده نسخه) نزديك به سه سال زمان برد.در اين فاصله دانشگاه بازگشايى شده بود و ما به مصداق«العود
اسم الکتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن المؤلف : الرازي، ابوالفتوح الجزء : 0 صفحة : 10