اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 70
وَ
عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لِی فِی
ذُرِّیَّتِی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَ إِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ.» [1]
در این آیه شریفه، بعد از آنکه به انسان توصیه شد به والدین احسان کند،
فلسفه این احسان هم بیان گردیده است. مادر مستقیما و بدون واسطه، سی ماه
درد و رنج بارداری، زایمان و شیر دادن فرزند را تحمّل کرده: «حَمَلَتْهُ
أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ
شَهْراً.» آیا میتوان در شرایط عادی برای تحمّل یک ساعته این درد و رنج،
اجری در نظر گرفت؟ اگر تحمّل این درد و رنج با طیب خاطر و از روی محبّت، سی
ماه به طول انجامد، آیا میتوان در برابر اینهمه ایثار، پاداشی درخور
برای آن در نظر گرفت؟ در پاسخ باید گفت: خیر، و لذا نقل کردهاند مردی که
با بر دوشگیری مادر ناتوان خود، به طواف خانه خدا مشغول بود، با همین
وضعیت، خدمت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله رسید و گفت: «هل ادیت حقها.»:
آیا اینگونه، حقّ مادرم را ادا نمودهام؟ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله
فرمود: «لا، و لا بزفرة واحدة.»: نه، حتی یک نفس او را هم جبران نکردهای.
[2] به دنبال آنهمه ایثار، والدین چقدر باید نسبت به فرزند خود بعد از
سی ماهگی، رنج، غصه و مصیبت زندگی را در راه رشد و تربیت او بر خود هموار
کنند تا او به چهل سالگی برسد: «حَتَّی إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ
أَرْبَعِینَ سَنَةً» و از لحاظ بلوغ عقلی و عقیدتی این کمال را حاصل کند که
از پروردگارش بخواهد به او توفیق به جا آوردن شکر نعمتهایی را بدهد که به
او و به والدینش عطا شده: «قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ
نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ»، و از پروردگارش
بخواهد عمل صالحی را روزی او گرداند که مورد رضای اوست: «وَ أَنْ أَعْمَلَ
صالِحاً تَرْضاهُ»، و در زمینه روابط متقابل عاطفی والدین و فرزند از لحاظ
مهر و محبت آنقدر غنیّ و لبریز از عاطفه محبّت شود که از پروردگارش برای
جگرگوشهگانش دعای خیر کند: «وَ أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی»، و در سایه
روابط [1]. احقاف/ 15. [2]. تفسیر نمونه، ج 21، ص 333، به نقل از تفسیر فی الظلال.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 70