اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 692
در
چهره و صورت است: «وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ»، [1] و لذا در این تحقیق،
با استعانت از الطاف خدای سبحان و با استفاده از آیات قرآن کریم، تجلیات
خشوع را زیر عنوان: «معانی و مفاهیم خشوع» تدبّر مینماییم.
معانی و مفاهیم خشوع به ترتیب آیات مصحف الف- معنا و مفهوم اول خشوع اشاره
یکی از معانی و مفاهیم خشوع، طاعت و فرمانبرداری مؤمنین اهل کتاب از
اوامر وحی در کتب تورات، انجیل و قرآن کریم، در حال خوف باطنی توأم با
فروتنی و تواضع جسمانی برای خدای تعالی است: «وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ
الْکِتابِ لَمَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ وَ ما
أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ خاشِعِینَ لِلَّهِ لا یَشْتَرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ
ثَمَناً قَلِیلًا أُولئِکَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ
اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسابِ.» [2]
همه اهل کتاب یکسان نیستند
قوله تعالی: «لَیْسُوا سَواءً مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ أُمَّةٌ قائِمَةٌ
یَتْلُونَ آیاتِ اللَّهِ آناءَ اللَّیْلِ وَ هُمْ یَسْجُدُونَ. یُؤْمِنُونَ
بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ
یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ أُولئِکَ
مِنَ الصَّالِحِینَ.»؛ [3] یعنی از اهل کتاب باهم یکسان نیستند؛ (در بین
آنان) امتی هستند که قیام کرده و در دل شب، درحالیکه آیات خدای تعالی را
تلاوت مینمایند، سجده میکنند؛ به خدای تعالی و به روز قیامت ایمان
میآورند و امر به معروف کرده و نهی از منکر مینمایند، و در کارها و امور
خیر، بر دیگران پیشی میگیرند، و آنان از صالحانند.
ب- معنا و مفهوم دوم خشوع
یکی از معانی و مفاهیم خشوع، استمرار در افزایش وجدان تذلّل قلبی علما و
دانشمندان در برابر عظمت قرآن کریم است، و در حال گریه، به خاک افتادن و
چهره بر
[1]. غاشیه/ 2. [2]. آل عمران/ 199. [3]. آل عمران/ 114.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 692