responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبد‌النبی    الجزء : 1  صفحة : 655

نیز فی قوله تعالی: «یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ»، [1] فرموده:
فرق میان «کتاب» و «حکمت» ممکن است این باشد که اوّلی اشاره به قرآن، و دوّمی به سخنان پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و تعلیمات اوست که «سنت» نام دارد، و نیز ممکن است «کتاب» اشاره به اصل دستورات اسلام باشد و حکمت اشاره به فلسفه و اسرار آن. این نکته نیز قابل توجّه است که حکمت در اصل به معنای منع کردن به قصد اصلاح است، و لجام مرکب را از این جهت حکمت گویند که او را منع و مهار کرده و در مسیر صحیح قرار می‌دهد؛ بنابراین، مفهوم آن، دلایل عقلی است، و اینجا روشن می‌شود که ذکر کتاب و حکمت پشت سر یکدیگر، می‌تواند اشاره به دو سرچشمه بزرگ شناخت؛ یعنی «وحی» و «عقل»، بوده باشد، یا به تعبیر دیگر، احکام آسمانی و تعلیمات اسلام در عین این‌که از وحی الهی سرچشمه می‌گیرد، با ترازوی عقل قابل سنجش و درک می‌باشد (منظور کلیات احکام است) [2].

4. حکمت در تفاسیر روایی‌

علامه شیخ عبد علی بن جمعه عروسی در تفسیر نور الثقلین، و سید هاشم بحرانی رحمه اللّه در تفسیر برهان، و علامه شیخ جلال الدین سیوطی در تفسیر درّ المنثور فی قوله تعالی: «رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ»، [3] روایاتی را نقل نموده‌اند، از جمله:
1. در تفسیر علی ابن ابراهیم فی قوله: «وَ ابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ»، گفته شده: البتّه، مقصود از آن، فرزند اسماعیل علیه السّلام است، و به همین جهت، پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله فرموده: «انا دعوة ابی، ابراهیم.» [4]
2. عبد بن حمید و ابن جریر از قتاده درباره قوله: «وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ»،* اخراج نمودند که او گفت: «الحکمة، السنة.» گفت: «ففعل ذلک بهم، فبعث فیهم رسولا منهم؛ یعرفون اسمه و نسبه؛ یخرجهم من الظلمات الی النور، و یهدیهم الی صراط مستقیم.» [5]



[1]. جمعه/ 2.
[2]. تفسیر نمونه، ج 24، ص 108- 107.
[3]. بقره/ 129.
[4]. نور الثقلین، ج 1، ص 130، حدیث 381.
[5]. درّ المنثور، ج 1، ص 139.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبد‌النبی    الجزء : 1  صفحة : 655
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست