اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 53
نیز
فی قوله تعالی: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ»، [1]
فرموده: آن، احسان به غیر بوده و به معنای خیر رساندن یا نفع رساندن به
غیر است، نه بر سبیل جزا و مقابله، بلکه خیر رساندن به غیری است که ابتدا
به آن، برای خدا و تبرّعا باشد. [2] فی قوله تعالی: «وَ قَضی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً» [3] هم فرموده: «إِحْساناً»
عطف بر «وَ قَضی رَبُّکَ» است و این نشان میدهد که بعد از اعتقاد به
توحید خدای متعال، احسان از واجبترین واجبات است، و از اینرو بعد از ذکر
حکم توحید و مقدّم بر سایر احکام ذکر شده معدوده، آن را ذکر نموده است. [4]4. احسان و تفاسیر روایی
سید هاشم بحرانی در تفسیر برهان فی قوله تعالی: «وَ بِالْوالِدَیْنِ
إِحْساناً»، [5] آورده است: «قال: الامام العسکری علیه السّلام: و قد قال
اللّه عزّ و جلّ:" وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً". قال رسول اللّه صلّی
اللّه علیه و آله:" افضل والدیکم و احقهما بشکرکم محمّد و علی"، و قال علی
ابن ابی طالب علیه السّلام:" سمعت رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله یقول:
انا و علی ابوا هذه الامة و لحقّنا علیهم اعظم من حق والدیهم؛ فانا ننقذهم،
ان اطاعونا، من النار الی دار القرار و لنلحقهم من العبودیة بخیار
الاحرار" ... (و الحدیث طویل اخذنا منه موضع الحاجة).»: امام عسگری درباره
سخن خدای عزّ و جلّ: «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»، فرمود: پیامبر خدا
صلّی اللّه علیه و آله درباره آن گفته است: محمّد و علی از پدر و مادر شما
برتر هستند و به سپاسگزاری و تشکّر شما سزاوارتر از آن دواند، و علی بن ابی
طالب فرموده که شنیدم پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله میفرمود: من و
علی پدران این امّتیم و البتّه، حقّ ما بر آنان عظیمتر از حقّ والدینشان
است؛ پس ما هستیم که آنان را از آتش سوزان به سوی خانه امن و قرار نجات
میدهیم، و البته، ما آنان را از بند بردگی رهانیده و به مرتبه عالی حرّیت و
آزادگی ملحق مینماییم، اگر ما را اطاعت کنند ... (و این حدیث طولانی است و
ما به مقدار حاجت از آن آوردهایم). [6]