اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 487
فی
قوله تعالی: «ثُمَّ بَدَّلْنا مَکانَ السَّیِّئَةِ الْحَسَنَةَ»، [1]
فرموده: مراد از سیئه و حسنه در اینجا، شدّت و سختی در زندگی، و وسعت روزی و
گشایش در حیات است؛ بدین معنا که مراد از سیئه، آن چیزی است که صاحبش را
اندوهگین و ناخوش مینماید، و مراد از حسنه، آن چیزی است که اثرش را بر
صاحبش خوشایند و نیکو میسازد. [2] نیز فی قوله تعالی: «إِنْ تُصِبْکَ
حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ»، [3] فرموده: این خطاب از جانب خدای تعالی به پیامبرش
است به اینکه هر زمان که به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و مؤمنین
حسنهای میرسید؛ یعنی نعمتی از جانب خدای تعالی در پیروزی بر دشمنان و در
به دست آمدن غنیمت بر آنان متجلّی میشد، منافقان را اندوهگین و محزون
میساخت. [4] همچنین فی قوله تعالی: «وَ یَسْتَعْجِلُونَکَ
بِالسَّیِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ»، [5] فرموده: «سیئه»، خوی و طینتی است
که نفس را اندوهگین و محزون میکند، «حسنه»، خوی و طینتی است که نفس را
مسرور و شادمان میکند، و گاهی از آن دو، به معصیت و طاعت تعبیر شده است.
[6] همینطور فی قوله تعالی: «لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ
الدُّنْیا حَسَنَةٌ»، [7] فرموده: یعنی البتّه، برای کسانی که در این دنیا
کار نیکی انجام میدهند، سزای کار نیک آنان در دنیا، پیش از آخرت، نیکی و
خیر است. [8] فی قوله تعالی: «لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّیِّئَةِ
قَبْلَ الْحَسَنَةِ»، [9] هم فرموده: و در اینجا مراد از «سیئه» عقاب است، و
آن را سیئه نامیدهاند؛ چون در آن آلام و ناراحتیهاست، و به این جهت که
آن، سزای افعال زشت و ناپسند است. سیئه، آن خوی و طینتی است که صاحب آن،
هنگامی که آن را مییابد، محزون و غمگین میگردد، و نیز سیئه، آن فعل زشت و
ناپسندی است که انجام آن برای فاعلش مجاز نیست، و نقیض آن، حسنه است. [10] [1]. اعراف/ 95. [2]. تبیان، ج 4، ص 457. [3]. توبه/ 150. [4]. تبیان، ج 5، ص 233. [5]. رعد/ 6. [6]. تبیان، ج 6، ص 221. [7]. نحل/ 30. [8]. تبیان، ج 6، ص 376. [9]. نمل/ 46. [10]. تبیان، ج 8، ص 90.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 487