اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 486
3. حسنه در تفاسیر
شیخ طایفه، علی بن حسن طوسی رحمه اللّه در تفسیرش فی قوله تعالی: «فِی
الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً»، [1] فرموده: و آن حسنهای
را که سؤال کردند، در معنای آن دو قول است: یکی قول قتاده و جبایی و
اکثر مفسرین، و آن، عبارت است از: نعمتهای دنیا و نعمتهای آخرت، و دیگری
قول حسن است، و آن، عبادت در دنیا، و بهشت در آخرت است. نعمت خدای تعالی
حسنه نامیده شده است؛ زیرا آن از چیزهایی است که حکمت آن را فرامیخواند، و
گفتهاند طاعت و عبادت حسنه است؛ زیرا آن از چیزهایی است که عقل آن را
فرامیخواند. [2] نیز فی قوله تعالی: «إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَ إِنْ تُصِبْکُمْ سَیِّئَةٌ یَفْرَحُوا بِها»، [3] فرمود: مراد
از حسنه در اینجا، آن نعمتهای خداست که در الفت بین آنان و در پیروزی
آنان به واسطه اجتماع کلمه متجلی است، و مراد از سیئه، بلا و مصیبتهایی
است که دشمن به آنان وارد نموده، و آن به واسطه اختلاف کلمه است، و نیز به
سبب چیزهایی است که به تفرقه منجر میگردد. [4] همچنین فی قوله تعالی:
«وَ إِنْ تَکُ حَسَنَةً یُضاعِفْها وَ یُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْراً
عَظِیماً»، [5] فرموده: «و ان تک زنة الذرة الحسنة»؛ یعنی اگر به مقدار یک
ذرّه حسنه باشد، یا حسنهای برای او انجام داده باشد، آن را مضاعف
میگرداند و از قبل آن، اجر عظیمی اعطا میشود. [6] همینطور فی قوله
تعالی: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ
بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزی إِلَّا مِثْلَها وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ»، [7]
فرموده: و اکثر مفسرین گفتهاند: سیئه مذکور در این آیه، شرک، و حسنه
مذکور، توحید و اظهار شهادتین است. [8]
[1]. بقره/ 201. [2]. تبیان، ج 2، ص 172. [3]. آل عمران/ 120. [4]. تبیان، ج 2، ص 575. [5]. نساء/ 40. [6]. تبیان، ج 3، ص 199. [7]. انعام/ 160. [8]. تبیان، ج 4، ص 332.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 486