فرهنگ قرآن - امامی، عبد‌النبی - مکتبة مدرسة الفقاهة

اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبد‌النبی الجزء : 1 صفحة : 293

مَنِ اتَّقی وَ أْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوابِها وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»، [1] فرموده: و گفته‌اند: در معنای آیه، دو قول است: یکی آنکه قومی در جاهلیت بودند که چون محرم می‌شدند، در پشت خانه‌هایشان نقب (یا سوراخی) را به‌وجود می‌آوردند و از آن داخل و خارج می‌شدند. پس از این عادت آنان را نهی نمود و به آنها دستور داد که از راه ورودی خانه‌ها رفت و آمد کنند. این، قول ابن عباس بوده و قول دیگر این است که خدای متعال بر آنان مثلی زده که: «وَ أْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوابِها»؛ یعنی نیکی را از آن مسیر و جهتی که خدای متعال به آن امر فرموده و بدان توجّه دارد، انجام دهید. این قول، وجه نیکویی است. از جابر روایت شده که ابی جعفر، محمّد بن علی، امام باقر علیه السّلام، فی قوله تعالی: «وَ لَیْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُیُوتَ الایه»، فرمود: یعنی: «ان یاتی الامر من وجهه ای الامور.»؛ یعنی کار را از مسیر و راه خودش به‌جا آورید؛ ملاحظه کنید که از کدامین راه باید آن را به‌جا آورید. در روایتی از ابی جارود از ابی جعفر، امام باقر علیه السّلام، نظیر قول ابن عباس منقول است، و گروهی هم گفته‌اند: مراد از «بیوت»، زنان هستند؛ زیرا زن را «بیت» می‌نامند. پس مثل این‌که وطئ در دبر او منهّی باشد و در قبلش مباح، اما دو قول اوّل، قوی‌تر و نیکوتر است. [2]
در معنای قوله تعالی: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّی تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»، [3] فرموده: گفته‌اند: در معنای برّ دو قول است: یکی این‌که برّ از جانب خدای تعالی است به وسیله پاداشی که او در بهشت می‌دهد، و قول دیگر آنکه برّ کار خیری است که به وسیله آن، نسبت به پاداش و اجر استحقاق پدید می‌آید. بعضی هم گفته‌اند: برّ؛ یعنی بهشت.
بعد در فرق بین برّ و خیر چنین گفته است: تفاوت بین برّ و خیر این است که برّ عبارت از نفعی است که با قصد نفع رساندن به دیگری به او برسد و خیر، خیر است، اگرچه سهوا (و بدون قصد) انجام شود. ضدّ برّ، عقوق بوده و ضدّ خیر، شرّ است. [4]

[1]. بقره/ 189.
[2]. تبیان، ج 2، ص 142.
[3]. آل عمران/ 92.
[4]. تبیان، ج 2، ص 531- 530.

اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبد‌النبی الجزء : 1 صفحة : 293

صيغة PDF

شهادة

الفهرست