اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 242
جهان هر کاری را انجام دهی، نه در سرای آخرت: «إِنَّما تَقْضِی هذِهِ الْحَیاةَ الدُّنْیا.» [1] فی
قوله تعالی: «وَ یُؤْثِرُونَ عَلی أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ
خَصاصَةٌ» [2] فرموده: انصار کسانی از مهاجرین را که نسبت به مال بر آنان
سزاوارتر بودند، بر خودشان مقدّم داشتند، گرچه خود سخت به آن نیازمند
بودند. [3] همچنین فی قوله تعالی: «وَ آثَرَ الْحَیاةَ الدُّنْیا»، [4]
فرموده: منافع زندگی دنیا را همراه با ارتکاب به گناهان و ترک واجبات
اختیار نمود. پس ایثار، اراده شیء بر طریق تفضیل، و برتری آن بر غیرش است،
و آن، مانند اختیار میباشد؛ زیرا آن را اختیار میکند، بنابر آن که نسبت
به غیرش خیر است. [5] همینطور فی قوله تعالی: «بَلْ تُؤْثِرُونَ
الْحَیاةَ الدُّنْیا»، [6] فرموده: یعنی زندگانی دنیا را بر زندگی آخرت
اختیار نموده و آن را برگزیدند؛ اینگونه که برای دنیا کار کنند، نه برای
آخرت، و آن بر دو وجه است: یکی آنکه آسان گرفتن امور دنیا را مجاز بدانند، و
دیگر اینکه نافرمانی کردن از فرمان خدا را حرام بدانند. [7] شیخ طبرسی در مجمع البیان فی قوله تعالی: «قالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَکَ اللَّهُ عَلَیْنا»، [8] فرموده: (برادران
یوسف) به خدای سبحان سوگند یاد کردند که محققا خدا تو را به حلم، علم،
عقل، حسن و ملک بر ما برتری داد و اختیار نمود. «وَ إِنْ کُنَّا
لَخاطِئِینَ»؛ یعنی: و ما در آنچه انجام دادیم، جز خطاکاران گناهکار، چیزی
نبودیم، و این سخن دلالت دارد بر اینکه برادران یوسف از آنچه انجام داده
بودند، پشیمان شده و بر تکرار آن گناه اصرار نداشتند. [9] نیز فی قوله
تعالی: «قالُوا لَنْ نُؤْثِرَکَ عَلی ما جاءَنا مِنَ الْبَیِّناتِ وَ
الَّذِی فَطَرَنا الخ» [10]، فرموده: (ساحران در پاسخ به فرعون) گفتند:
هرگز ما تو را بر ادلهای که دلالت بر صدق [1]. تبیان، ج 7، ص 169. [2]. حشر/ 9. [3]. تبیان، ج 9، ص 564. [4]. نازعات/ 38. [5]. تبیان، ج 10، ص 264. [6]. اعلی/ 16. [7]. تبیان، ج 10، ص 332. [8]. یوسف/ 91. [9]. مجمع البیان، ج 5، ص 261. [10]. طه/ 72.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 242