فرهنگ قرآن - امامی، عبد‌النبی - مکتبة مدرسة الفقاهة

اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبد‌النبی الجزء : 1 صفحة : 206

13. ابن جریر، ابن منذر، ابن ابی حاتم، ابن انباری در کتاب اضداد درباره قوله: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ الایه»، از ابن عباس رضی اللّه عنه اخراج نمودند که او گفت: «" الأمانة"؛ الفرایض، عرضها اللّه علی السموات و الارض و الجبال، ان ادوها، أثابهم، و ان ضیعوها، عذبهم، فکرهوا ذلک و اشفقوا من غیر معصیة و لکن تعظیما لدین اللّه ان لا یقوموا، ثم عرضها علی آدم، فقبلها بما فیها، و هو قوله:" وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولًا"؛ یعنی غرا بامر اللّه.»: امانت، واجبات است که خدا آن را بر آسمان‌ها، زمین و کوه‌ها عرضه نمود که اگر آنها را ادا کنند، به آنان پاداش می‌دهد، و اگر آنها را تضییع کنند، آنان را عذاب می‌کند، پس آن را ناخوش داشتند و بدون نافرمانی، از آن ترسیدند، و لکن به جهت تعظیم نسبت به دین خدا، آن را برپا نکردند. سپس آن را بر آدم عرضه نمود، پس به واسطه آنچه در آن بود، آن را پذیرفت، و آن است قوله: «وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولًا.»؛ یعنی نسبت به امر خدا فریفته و غفلت‌زده گردید. [1]
14. ابن جریر از طریق عوفی درباره قوله: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ الایة» از ابن عباس اخراج نمود که گفت: «انه لم یرخص لموسر و لا لمعسر.»؛ یعنی البتّه، نه توانگر و نه تنگدست، هیچ‌کدام آزاد و رها نیستند. [2]

5. تدبّر در آیات امانت‌

اشاره

«کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ.» [3].

الف- تدبّر در آیه: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولًا.» [4]

1. الف- این کدامین امانت الهی است‌

که آسمان‌ها، زمین و کوه‌ها از حمل آن سرباز زدند و ترسیدند، اما انسان آن را حمل نمود؟

[1]. درّ المنثور، ج 5، ص 225- 224.
[2]. درّ المنثور، ج 2، ص 175.
[3]. ص/ 29.
[4]. احزاب/ 72.

اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبد‌النبی الجزء : 1 صفحة : 206

صيغة PDF

شهادة

الفهرست