اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 179
ابن
جمعه عروسی در تفسیر نور الثقلین فی قوله: «وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا أَنْ
تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ»، فرموده: در تفسیر عیاشی
از هشام بن سالم آورده که از ابی عبد اللّه، امام صادق علیه السّلام، فی
قوله تعالی: «وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ»،
روایت شده که آن حضرت فرمود: «فی المودة.» [1] همچنین فی قوله: «وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ»، به نقل از مجمع البیان فرموده: و
در معنای آن گفته شده: هرگز قادر نیستید در همه امور از جمیع جهات از
قبیل: نفقه، لباس، مسکن، مصاحبت، خوشرفتاری، معاشرت و غیر ذلک در بین
زنانتان بهطور مساوی و به عدالت رفتار کنید، و مراد این است که: امر را بر
شما سبک نمیکند، بلکه آن را سنگین و دشوار مینماید، به واسطه تمایلی که
شما نسبت به بعضی از آنان دارید: «فَلا تَمِیلُوا کُلَّ الْمَیْلِ»: پس
با هوا و هوسهایتان نسبت به کسانی که محبتی ندارید، کمال عدول را روا
ندارید تا در مورد مصاحبت با آنان، با ترک ادای واجب، از قبیل: حقّ قسمت،
نفقه، لباس و معاشرت به معروف، بر خودتان ظلم و ستم کرده باشید. «فَتَذَرُوها
کَالْمُعَلَّقَةِ»؛ یعنی در نتیجه، آن را که تمایل و علاقهای به او
ندارید مانند کسی که بیشوهر یا زن شوهر مرده است، رهایش میکنید. از ابن
عباس و دیگران، و از ابی جعفر، امام باقر، و ابی عبد اللّه، امام صادق
علیهم السّلام، نیز اینچنین روایت شده است. [2] در تفسیر درّ المنثور
آمده که سعید بن منصور، عبد بن حمید، ابن جریر، ابن منذر و ابن ابی حاتم از
سعید بن جبیر اخراج نمودند که او گفت: «بعث اللّه محمّدا صلّی اللّه علیه و
آله و الناس علی امر جاهلیتهم، الا ان یومروا بشیء و ینهوا عنه، فکانوا
یسألون عن الیتامی و لم یکن للنساء عدد و لا ذکر، فانزل اللّه:" وَ إِنْ
خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِی الْیَتامی فَانْکِحُوا ما طابَ الایة"، و
کان الرجل یتزوج ما شاء فقال کما تخافون ان لا تعدلوا فی الیتامی، فخافوا
فی النساء ان لا تعدلوا فیهن، فقصرهم علی الاربع.»: خدا محمّد صلّی اللّه
علیه و آله را مبعوث نمود و در حالی که مردم در زندگی جاهلیشان بودند جز
اینکه آنان به چیزی امر، و از چیزی نهی میشدند، پس درباره یتیمان سؤال [1]. نور الثقلین، ج 1، ص 559، حدیث 603. [2]. همان، حدیث 603.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 179