اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 177
از
این بیان روشن میشود کسانی که خواستهاند از ضمیمه کردن آیه فوق: «فَإِنْ
خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً»، به آیه 129: «وَ لَنْ
تَسْتَطِیعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ» چنین
نتیجه بگیرند که تعدّد زوجات در اسلام مطلقا ممنوع است؛ زیرا در آیه نخست
آن را مشروط به عدالت کرده، و در آیه دوم عدالت را برای مردان در این مورد
امری محال دانسته است، سخت در اشتباهند؛ زیرا همانطور که اشاره شد، عدالتی
که مراعات آن از قدرت انسان بیرون است، عدالت در تمایلات قلبی است، و این
از شرایط تعدّد زوجات نیست و آنچه از شرایط است، عدالت در جنبههای عملی
است. گواه بر این موضوع، ذیل آیه 129 همین سوره است، آنجا که میگوید:
«فَلا تَمِیلُوا کُلَّ الْمَیْلِ فَتَذَرُوها کَالْمُعَلَّقَةِ.»؛ یعنی
اکنون که نمیتوانید مساوات کامل در محبّت را میان همسران خود رعایت کنید،
لااقلّ تمام تمایل قلبی خود را متوجه یک نفر از آنان نسازید که دیگری را به
صورت بلا تکلیف درآورید. نتیجه اینکه: کسانی که قسمتی از این آیه را
گرفته و قسمت دیگر را فراموش کردهاند، گرفتار چنان اشتباهی در مسأله تعدّد
زوجات شدهاند که برای هر محققی جای تعجّب است. از این گذشته، از نظر فقه
اسلامی و منابع مختلف آن در میان شیعه و اهل تسنن، مسأله تعدّد زوجات با
شرایط آن جای گفتگو و چانه زدن نیست و از ضروریات فقه اسلام محسوب میشود.»
[1] همچنین فی قوله: «فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوی أَنْ تَعْدِلُوا»، [2]
بیان داشته که: جمله «تعدلوا» ممکن است از ماده عدالت و یا از ماده عدول
بوده باشد. اگر از ماده عدالت باشد، معنای جمله چنین خواهد بود: «فلا
تتّبعوا الهوی لان تعدلوا.»: از هواپرستی پیروی نکنید تا بتوانید اجرای
عدالت کنید، و اگر از ماده عدول باشد، معنای جمله چنین است: «فلا تتّبعوا
الهوی فی ان تعدلوا.»: از هواپرستی در مسیر انحراف از حق پیروی نکنید. [3] [1]. تفسیر نمونه، ج 3، ص 255. [2]. نساء/ 135. [3]. تفسیر نمونه، ج 4، ص 163.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 177