است و منبع بلاغت و پديدآورنده آن مى‌باشد. مكنونات بلاغت به وسيله او آشكار گرديده، و قوانين و اصول آن از او گرفته شده، تمام خطبا و سخنرانان به او اقتدا نموده؛ و همه واعظان بليغ از سخن او استمداد جسته‌اند. با اين همه او هميشه پيشرو است و آنها دنباله رو، او مقدّم است و آنها مؤخّر، زيرا سخن او كلامى است كه آثار علم الهى و رايحه سخن پيامبر را به همراه دارد.

من خواسته آنها را اجابت كردم و اين كار را شروع نمودم، در حالى كه يقين داشتم سود ونفع معنوى آن بسيار است، و بزودى همه جا را تحت سيطره خود قرار خواهد داد. منظورم اين بود كه علاوه بر فضايل بى‌شمار ديگر، بزرگىِ قدر و شخصيت على عليه السلام را از اين نظر روشن سازم، و او تنها فردى است از ميان تمام گذشتگان كه به آخرين مرحله فصاحت و بلاغت رسيده، گفتار او اقيانوسى است بى‌كرانه، كه سخن هيچ بليغى به پاى آن نمى‌رسد.

من خواستم در اين مورد در افتخار به امام به قول شاعر معروف «فرزدَق» متمثل شوم كه: در مورد افتخار به پدران خود به شخصى به نام «جرير» خطاب مى‌كند:

«اى جرير! اينها پدران و نياكان من هستند اگر مى‌توانى در آن هنگام كه در مجمعى گِرد آمديم همانند آنها را براى خود برشمار». ديدم سخنان حضرت بر مدار سه اصل مى‌چرخد:

نخست خطبه‌ها و اوامر؛ دوّم نامه‌ها و رسائل و سوّم كلمات حكمت‌آميز و مواعظ.

من با توفيق الهى تصميم گرفتم ابتدا خطبه‌ها، پس از آن نامه‌ها، و سپس كلمات حكمت‌آميز جالب آن حضرت را جمع كنم؛ به هر كدام بابى اختصاص دادم تا اينكه مقدّمه‌اى باشد براى بدست آوردن آنچه به آن دسترسى ندارم و ممكن است در آينده به آن برسم.

و هر گاه به سخنى از آن حضرت دست يافتم ولى جزء هيچ يك از اين سه بخش نبود آن را در مناسبترين و نزديكترين بخش قرار دادم؛ و بسا در ميان آنچه برگزيدم فصول غير منظم و سخنان جالب غير مرتبى آمده، به خاطر آن است كه من نكته‌ها و جملات درخشان آن حضرت را جمع مى‌كنم و منظورم حفظ تمام پيوندها و ارتباطات كلامى نيست.

از شگفتيهاى سخن امام عليه السلام كه او خود در اين زمينه تنها فرد است، و شريك و همتايى در آنها ندارد اين است كه سخن آن حضرت را كه درباره زهد و مواعظ است هر گاه كسى تأمل كند و خود را از اين جهت بيگانه دارد كه اين سخن شخصى عظيم القدر و نافذ الامر است كه همه در برابر او سر فرود مى‌آورند؛ شك و ترديد نخواهد كرد كه گوينده اين سخن كسى است كه جز در وادى زهد و پارسايى قدم نگذاشته و هيچ اشتغالى مگر عبادت نداشته است. يقين مى‌كند كه اين سخن از كسى است كه در گوشه خانه‌اى تنها و دور از اجتماع يا در يكى از غارها قرار گرفته كه جز صداى خودش را نمى‌شنود و غير خويش ديگرى را نمى‌بيند، و همواره مشغول عبادت مى‌باشد.