مقدمه سيّد رضى (رحمه اللَّه)

چرا نهج البلاغه را جمع آورى كردم؟

پس از ستايش خداوندى كه حمد را بهاى نعمتها و پناهگاه از بلاها، و وسيله رسيدن به نعمت و بهشت جاويدان و موجب افزايش احسان و كرمش قرار داده است.

درود بر پيامبر رحمت، و پيشواى رهبران الهى و چراغ روشنى بخش امّت كه ريشه‌هاى وجودش بزرگوارى، و شاخسار آن، شخصيت و عظمت با سابقه؛ و سرچشمه پيدايش وجودش سراسر افتخار، و شجره اصل و نسبش پربركت و پرثمر بوده است و بر اهل‌بيتش چراغهاى روشنى بخش تاريكيها، و وسيله نجات امتها، و نشانه‌هاى روشن دين، و مركز ثقل فضيلت و برترى درود باد. درودى كه با فضل و بزرگوارى آنها برابرى كند و پاداش اعمال آنها قرار گيرد. پاداشى كه مناسب با پاكيزگى اصل و فرع آنهاست. درود بر آنها باد تا زمانى كه سپيده صبح گريبان شب را مى‌شكافد، ستارگان طلوع و غروب مى‌كنند.

من در آغاز جوانى و طراوت زندگى دست به تأليف كتابى در «خصايص و ويژگيهاى اهل بيت عليهم السلام» زدم كه مشتمل بر خبرهاى جالب و سخنان برجسته آنها بود. انگيزه اين عمل را در آغاز آن كتاب يادآور شدم و آن را آغاز سخن قرار داده‌ام. پس از جمع آورى خصايص اميرمؤمنان على عليه السلام مشكلات و حوادث روزگار مرا از اتمام بقيه كتاب بازداشت.

من آن كتاب را باب بندى نموده و به فصل‌هاى مختلفى تقسيم كرده بودم، در پايان آن فصلى بود كه متضمّن سخنان جالب امام عليه السلام، از سخنان كوتاه در مواعظ، حكم، امثال و آداب نه خطبه‌هاى طولانى و نه نامه‌هاى گسترده بود. برخى از دوستان آن را جالب و شگفت‌انگيز از جنبه‌هاى گوناگون دانستند و از من خواستند كتابى تأليف كنم كه سخنان برگزيده اميرمؤمنان على عليه السلام در جميع فنون و بخشهاى مختلف از خطبه‌ها، نامه‌ها؛ مواعظ و ادب در آن گِرد آيد زيرا مى‌دانستند اين كتاب متضمّن شگفتيهاى بلاغت و نمونه‌هاى ارزنده فصاحت و جواهر سخنان عرب و نكات درخشان از سخنان دينى و دنيوى خواهد بود كه در هيچ كتابى جمع آورى نشده و در هيچ نوشته‌اى تمام جوانب آن گِردآورى نگرديده است. چرا كه على عليه السلام منشأ فصاحت‌