آنچه به سوى آن دعوتمان مى‌كنى، در شكى توأم با بدگمانى هستيم». [1]

قوم ثمود در مقابل سخنان مستدل و خيرخواهانه پيامبرشان، مطالبى سست و بى‌اساس گفته، و قيافه طلبكارانه و حق به جانب گرفته و شروع به سرزنش حضرت صالح عليه السلام كردند، كه چرا مى‌خواهد مانع پرستش بت‌هايى شود كه از نياكانشان به آنها رسيده است، و در پايان نيز اصل نبوّت آن حضرت را زير سؤال بردند.

تقليد مشروع و نامشروع‌

سؤال: يكى از استدلالهاى قوم ثمود براى مشروعيّت بت پرستى، تقليد از نياكان و گذشتگان بود، كه قرآن مجيد اين نوع تقليد را مذمّت مى‌كند. از سوى ديگر علماى دين مردم را به تقليد از مراجع تقليد تشويق و سفارش مى‌كنند. آيا اين كار با منطق قرآن سازگار است؟

جواب: تقليد بر چهار قسم است: 1. تقليد جاهل از جاهل 2. تقليد عالم از جاهل 3. تقليد عالم از عالم 4. تقليد جاهل از عالم.

به طور قطع دو نوع اوّل تقليدى كه ذكر شد از نظر قرآن و تمام عقلاى عالم مردود و غير قابل قبول است، مخصوصاً نوع دوم كه تقليد عالم از جاهل است بايد متذكّر شويم كه نوع سوم تقليدى كه در اين‌جا ذكر شده به معناى پيروى عالمى از يك عالم ديگر در رشته مورد تخصّص آن عالم است و امّا تقليدى كه قرآن مجيد آن را نفى مى‌كند تقليد جاهل از جاهل است، يعنى همان كارى كه بت‌پرست‌ها مى‌كردند. ولى تقليد مردم از مراجع تقليد، تقليد جاهل از عالم است، كه نه تنها قرآن مجيد بلكه تمام اديان و مذاهب و همه عقلاى عالَم آن را

[1]. سوره هود، آيه 62.