حال‌ «تنوع طلب»، و چون موجودى است كه از نظر ساختمان روحى و جسمى از جهاتى پيشرفته‌تر از ساير جانداران است بهمين نسبت نيازهاى «روانى» و «جسمى» بيشترى دارد، زيرا مى‌دانيم هر موجود پيشرفته‌تر طبعاً نيازهاى بيشترى دارد چرا كه دستگاههاى وجود او متنوع‌تر و پيچيده‌تر است.

اين از يك سو، از سوى ديگر: در طبيعت همه نيازمنديها بطور وافر مانند هوا و نور آفتاب در اختيار انسان نيست مباداد موجودى تنبل و باطل و عاطل و فاقد ابتكار از آب درآيد، بلكه نيازهاى او چنان پيش بينى شده كه براى بدست آوردنش مجبور بتلاش و كوشش و سعى و كار فراوان و ابتكار زياد است.

اين را نيز هرگز نبايد بحساب ضعف انسان گذاشت كه انسان مى‌خواهد زندگى مرفه‌تر و متنوع‌ترى داشته باشد و از مواهب طبيعى بيشتر استفاده كنند.

اين امور دست به دست هم مى‌دهند و از يك سو انسان را وادار به كار و ابتكار مى‌كنند، و از سوى ديگر به حفظ دستاوردهاى خويش وادار مى‌سازند و مالكيّت چيزى جز اين نيست.

شايد نياز به تذكر نداشته باشد كه در طول تاريخ عوامل انحرافى مالكيّت، با عوامل طبيعى و منطقى آميخته شده، و در بسيارى از موارد مالكيّت را از ريشه اصلى خود دور ساخته است ولى اينها را نبايد به حساب ريشه اصلى مالكيّت گذاشت.

ذكر اين نكته نيز لازم است كه در افراد بشر كه هنوز به شيوه‌هاى مالكيّت پدران و مادران اشنا نشده‌اند نيز تملك طبيعى دسترنج خويش به خوبى جلوه‌گر است، و اگر كودكى بازيچه‌اى بسازد و يا گلى از صحرا بچيند خود را مالك آن مى‌داند، و از اين مالكيّت سخت دفاع مى‌كند.

حتّى در بسيارى از حيوانات حركت غريزى به سوى يك نوع مالكيّت ديده مى‌شود، آنها غالباً توجّه مالكانه به لانه و شكارگاههاى خود را با وسائلى محصور و به اصطلاح امروز ما «حيازت» مى‌كنند و مهاجمان را از آن مى‌رانند!

نتيجه اين كه‌ مالكيّت از نظر انگيزه و ريشه داراى يك‌ «بعد فطرى» و يك‌ «بعد طبيعى» و يك‌ «بعد اجتماعى» است.

«بعد فطرى» آن اينست كه انسان بخاطر برخوردارى از هوش و ابتكار فراوان حاضر نيست همچون حيوانات به زندگى محدود و ساده و يكنواخت قانع باشد، حتى زنبوران عسل با تمام هوشيارى كه به آن معروفند صدها هزار سال است كه به زندگى يكنواخت و ساده خود بى‌آنكه احساس نارضايتى كنند ادامه مى‌دهند، ولى انسان نه تنها در چنين مدّتى، بلكه در يك سال و يك ماه، نيز قانع به چنان زندگى نيست.

او همواره خواهان‌ «تطور» و «تكامل» در زندگى مادى و معنوى و استفاده هر چه بيشتر از مواهب‌