باشند يا زياد .... و بعضى در خواب مى‌بينند صدا را در بيدارى مى‌شنوند و فرشته را مشاهده مى‌كنند و امام و پيشواى (عموم مردم جهان) هستند». [1]

2- حقيقت وحى چيست؟

درباره حقيقت وحى سخن بسيار گفته‌اند، ولى ناگفته پيداست راه يافتن به عالمى كه ما را به آن راه نيست و به كلى از آن بيگانه‌ايم ممكن نيست، حتى اگر شخص پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم نيز براى ما شرح دهد، ما جز شبحى از اين جهان مرموز و اسرارآميز نخواهيم ديد.

اين به آن مى‌ماند كه يك فرد «بينا» بخواهد براى كسى كه «نابيناى مادرزاد» است منظره اشعه زيباى آفتاب، و امواج لرزان دريا، و بال‌هاى رنگارنگ طاووس، و منظره جالب گل‌ها و شكوفه‌ها را در يك باغ خرم و سرسبز توضيح دهد.

ممكن است اين الفاظ تصورات مبهمى براى او ايجاد كند، ولى قطعاً حقيقت اين مسائل را نابينا در نمى‌يابد.

ولى ما مى‌توانيم وحى را از طريق آثار و اهداف و نتايجش توضيح دهيم، و بگوييم وحى همان القاى الهى است كه به منظور تحقق نبوت و بشارت و انذار صورت مى‌گيرد، يا بگوييم نورى است كه خداوند به آن هركسى از بندگانش را اراده كند هدايت مى‌كند، يا بگوييم وسيله‌اى است براى ارتباط با عالم غيب و درك معارف از آن عالم.

و شايد به همين دليل است كه قرآن مجيد تنها از آثار وحى سخن گفته، نه از حقيقت آن!

و ما نبايد از اين معنا دچار شگفتى شويم، و يا عدم درك حقيقت آن را دليل بر نفى وجود آن بگيريم، و يا توجيهات مادى و جسمانى براى آن كنيم، عالم نبوت كه سهل است گاه در جهان حيوانات ما آنها را موجوداتى پست‌تر از خود

[1]. اصول كافى باب طبقات الانبياء، جلد 1.