در آيين و نبوّت تو شك نكنند» و تفصيل اين مطلب در پاسخ ادلّه نويسنده خواهد آمد.

آيا آن حضرت پس از بعثت مى‌خواند و مى‌نوشت، يا نه؟ در اين مورد يك نظر قطعى صد در صد نيست، مشهور اين است كه آن حضرت بعد از بعثت نيز عملًا نمى‌خواند و نمى‌نوشت و تمام نامه‌هاى پيامبر را ديگران مى‌نوشتند و خود او انشا مى‌كرد و روايات اسلامى اين نظر را تأييد مى‌كند.

آرى، برخى از علما اعتقاد دارند كه نخواندن و ننوشتن او گواه بر عدم قدرت او بر نوشتن و خواندن نيست؛ زيرا خواندن و نوشتن يك كمال بزرگى است كه نمى‌توان گفت پيامبر اسلام فاقد اين كمال بوده است-/ اگر چه او از اين كمال استفاده‌اى نمى‌كرد.

مرحوم مجلسى در بحار، فصل «حديبيّه» مى‌فرمايد: توانايى آن حضرت نسبت به خواندن و نوشتن مورد ترديد نيست؛ شخصيّتى كه صاحب اين همه معجزات و كرامات و اين همه معارف و علوم است، چطور مى‌شود به يك سلسله حروف و نقوش آشنايى نداشته باشد. [1] آنچه كه الآن مطرح است اين است كه آيا دلايل اين نويسنده هندى اثبات مى‌كند كه پيامبر يك فرد تحصيل كرده بود؟ و آيا اثبات مى‌كند پيامبر اسلام پيش از بعثت و پس از آن قادر به خواندن و نوشتن بود و از اين قدرت استفاده مى‌كرد؟

اكنون نظريّه و دلايل نويسنده نامبرده را بررسى مى‌كنيم‌

1-/ او مى‌گويد: مفسّران براى اين كه ثابت كنند كه قرآن كلام پاك و خالص خداست و پيامبر چيزى بر آن نيفزوده است، چنين پنداشته‌اند كه راه حلّ آن اين است كه پيامبر اسلام را فاقد سواد معرّفى نمايند، در صورتى كه شخص مبعوث شده از طرف خداوند، مطلقاً-/ خواه فاقد سواد باشد يا نه-/ در كلام خدا دخل و

[1]. بحارالانوار، جلد 16، صفحه 136.