مى‌فرمايد: «از فرزندان آخرت باشيد». البتّه اين جمله مى‌تواند به نكته ديگرى هم اشاره داشته باشد كه رابطه محبّت ميان فرزند و پدر رابطه قوى و محكمى است. به عبارت ديگر، فرزند در حمايت پدر است و فرزندان هر دو دسته با پدرانشان (دنيا و آخرت) رابطه‌اى عاطفى دارند.

5.

«انَّ شَرَّ ما اتَخَوَّفُ عَلَيكُم‌»

: اين جمله به عبارت‌هاى مختلف و مضامين يكسان از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و على عليه السلام نقل شده است، ولى مهم محتواى آنهاست كه حضرت از دو دام و پرتگاه برحذر مى‌دارد:

پيروى هواى نفس و آرزوهاى دور و دراز.

سپس پيامبر صلى الله عليه و آله پيامدهاى هريك را چنين بيان مى‌كند:

الف) پيروى از هواى نفس باعث انحراف انسان از مسير حق مى‌شود، زيرا گاهى حق به نفع انسان نيست. اگر در جايى كه حق به نفع او نيست خودش را بر دين مقدّم داشت او خودخواه است نه خداخواه و مصداق‌ «نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ» [1] است؛ معناى تبعيض در دين هم همين است.

خودخواهى و هوى‌پرستى حجابى بر ديدگان انسان مى‌كشد كه آنچه موافق هوى است را مى‌پسندد و مخالف آن را رها مى‌كند. لذا هوى‌پرستى سدّى در مقابل حق است. هوى‌پرستى تنها مانع عمل نيست، بلكه مانع درك است. يعنى هوى‌پرست بد هم مى‌فهمد. هوى‌پرستى جلوى شعور انسان و درك واقعيّات را مى‌گيرد، ازاين‌رو نمى‌تواند تصميم‌هاى مناسب بگيرد.

البتّه در اين مورد بين اهل علم و عوام تفاوت است: عوام در مورد چيزى كه مطابق نفس آنهاست مى‌گويند درست است كه خدا گفته، ولى بنده گناهكارى هستيم و اين كار را مى‌كنيم. امّا اهل علم آن را توجيه كرده و مى‌گويند: اين عناوين ثانوى، يا ضرورت است. يا مى‌گويند: دليل شرعى آن ضعيف است، يا

[1]. سوره نساء، آيه 150.