كرد، تا اين كه مسلمانان مجبور به هجرت شدند. در مدينه خداوند به مسلمانانى كه مورد ظلم و ستم قرار گرفته بودند اجازه داد از خود دفاع كنند. آيات متعدّدى در مورد دفاع در مدينه نازل شد، كه به چند نمونه آن اشاره مى‌كنيم:

1- خداوند متعال در آيه 39 سوره حج، كه به اعتقاد جمعى از مفسّران اوّلين آيه‌اى است كه در مورد جهاد نازل شده، [1] مى‌فرمايد:

«أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ»؛ به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل گرديده، اجازه جهاد داده شده است؛ چرا كه مورد ستم قرار گرفته‌اند؛ و به يقين خدا بر يارى آنها تواناست».

اين آيه شريفه صراحت در جنگ دفاعى دارد، و به مظلومين اجازه مى‌دهد در مقابل ظلم ظالمين از خود دفاع كنند. كسانى كه مى‌گويند: «اسلام با زور شمشير پيشرفت كرده است» چه جوابى در مقابل اين آيات دارند؟

2- دومين آيه‌اى كه دلالت بر ادّعاى ما دارد، و به اعتقاد برخى از مفسّران اوّلين آيه‌اى است كه در مورد جهاد دفاعى نازل شده، [2] آيه شريفه 190 سوره بقره است.

به اين آيه توجّه كنيد:

«وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَايُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ»؛ و در راه خدا، با كسانى كه با شما مى‌جنگند نبرد كنيد؛ و از حدّ تجاوز نكنيد، كه خدا متجاوزان را دوست ندارد».

اين آيه شريفه به صراحت مى‌گويد: «اگر به شما حمله كردند با آنها بجنگيد و از خود دفاع كنيد، و در عين حال در موقع جنگِ دفاعى افراط نكنيد».

آرى، از ديدگاه اسلام به هنگام نبرد، زنها، بچّه‌ها، پيرمردها، حيوانات، درختان و

[1]. تفسير نمونه، ج 14، ص 113.

[2]. همان مدرك.