اسباب گم نشوند و روزى را نتيجه منحصر به فرد تلاش و كوشش‌هاى خود به تنهايى ندانند، گاه به اشخاصى روزى مى‌رساند ك تلاش چندانى نكرده‌اند و گاه روزى را از كسانى مى‌گيرد كه تلاش فراوان داشته‌اند، تا روشن سازد در پشت اين دستگاه قدرت ديگرى حاكم است، (ولى نبايد فراموش كرد كه اين در حقيقت يك استثناء است، اما اصل اساسى همان تلاش و كوشش است).

و شايد به خاطر همين مطلب است كه در حديثى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) آمده است:

«وَاعْلَمُوا انَّ الرّزقَ رِزْقان: فَرِزْقُ تَطْلُبُونَهُ وَ رِزْقُ يَطْلُبكُمْ فَاطْلُبُوا ارْزاقَكُم مِنْ حَلالِ فَانّكُم انْ طَلَبْتُموُها مِنْ وُجُوهِها اكَلْتُموُها حَلالًا وَانْ طَلَبْتُموُها مِنْ غَيْرِ وُجُوهِها اكَلْتُمُوها حَراماً ...» [1]:

«بدانيد رزق دو گونه است: رزقى كه شما به دنبال آن مى‌رويد و رزقى كه آن به دنبال شما مى‌آيد بنابراين رزق را از طريق حلال طلب كنيد كه اگر از طريق صحيح آن را بطلبيد، آن را به صورت حلال مى‌خوريد و اگر از غير طريق صحيح بطلبيد همان را به صورت حرام مى‌خوريد».

اين دو گونگى روزى در واقع دليل بر جمع ميان آيات و رواياتى است كه روزى را مقسوم و تضمين شده مى‌شمرد و آيات و رواياتى كه نقطه مقابل آن جد و جهد و تلاش را شرط بهره‌گيرى از روزى معرفى مى‌كنند. [2]

به علاوه آگاهى بر اين دو گونگى رزق سبب مى‌شود كه افراد حريص از حرص باز ايستند و مؤمنان خود را آلوده كارهاى حرام براى طلب روزى نكنند و محرومان نيز به ياس و نوميدى كشيده نشوند.

[1]. وسائل الشيعه، جلد 12، صفحه 29.

[2]. جهت اطلاع بيشتر از اين روايات به جلد 12 وسائل الشيعه كتاب التجارة، صفحه 9 و 16 و 18 و 22 و 24 و 26 مراجعه شود.