فرمان خداست، چنانكه در جريان مأمور شدن ابراهيم به ذبح فرزندش اسماعيل مشاهده مى‌شود. [1]

اصولًا اگر مسأله بدا نبود دعا و شفاعت و صدقه براى رفع گرفتارى و حل مشكلات معنا نداشت، همچنين گريه انبيا و دوستان خدا و شدت خوف آنها موضوعيتى پيدا نمى‌كرد، چه اينكه آنها حتى براى يك لحظه و يك چشم بر هم زدن قدم در راه مخالفت خدا نگذارده بودند، ولى آنها از حقايقى كه در علم مكنون خداست و هيچ كس از آن با خبر نيست وحشت داشتند، نكند جرياناتى پيش بيايد و وضع آنها را دگرگون سازد، اين همان علمى است كه بدا از آن مايه مى‌گيرد.

ما در جلد اوّل كتاب «الدين والاسلام» شرح گسترده‌اى درباره «بدا» و مسايلى نظير آن مانند «قضا و قدر» و «لوح محو و اثبات» ذكر كرديم كسانى كه مايل هستند مى‌توانند توضيحات بيشتر در پيرامون اين مسائل را از آنجا بخواهند.

تقيّه از نظر شيعه‌

موضوع ديگرى كه دست مايه ايراد بر شيعه شده است و آن را يكى از عيب‌هاى پيروان مذهب ما شمرده‌اند مسأله «تقيه» مى‌باشد.

ولى سرچشمه تمام ايراداتى كه در اين زمينه شده اين است كه آنها منظور از تقيّه و حقيقت و مورد آن را نفهميده‌اند و متأسّفانه در اين باره تحقيقى هم نكرده‌اند، با اينكه اگر در اين باره تحقيق كرده بودند، و صبر و حوصله به خرج مى‌دادند، به زودى به اين حقيقت واقف مى‌شدند كه شيعه در اين عقيده تنها نيست، بلكه مسأله تقيّه در جاى خود يك حكم قاطع عقلى و موافق فطرت و غرايز انسانى است.

[1]. دليل امتحانى بودن آن اين است كه پس از آنكه حضرت ابراهيم عليه السلام مقدمات را فراهم آورد، خطاب رسيد كه «قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤيَا». سوره صافات، آيه 105