اين گونه اعتقادات فاسد را به فرقه «مجسمه» نسبت مى‌دهند، ولى عقايد آنها را به حساب دين و مذهب نمى‌توان آورد بلكه به خرافات و افسانه‌ها شبيه‌تر است تا به مذهب؛ تا آنجا كه از بعضى از آنها مطالب مضحكى نقل شده كه هر آدم عاقلى از آن شرم دارد؛ مثلًا يكى از آنها درباره جسميت خدا مى‌گويد: «مرا از آلت جنسى و ريش معذور دار و از غير آن هر چه مى‌خواهى بپرس»!! (يعنى غير از اين، همه چيز دارد صحبت اينها را هم نبايد كرد).

اما بدايى كه شيعه قائل است‌ [1]، و از اسرار آن محمد و علوم اين خاندان محسوب مى‌گردد و آن قدر به آن اهميّت داده شده كه در اخبار اهل بيت عليهم السلام مى‌خوانيم:

«مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَيْ‌ءٍ مِثْلَ الْقَوْلِ بِالْبِدَاءِ

؛ هرگز كسى خدا را به مانند عقيده به بدا پرستش نكرده» [2] و

«مَا عَرَفَ اللَّهَ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ بِالْبِدَاءِ

؛ كسى كه عقيده به بدا ندارد درست خدا را نشناخته» [3] و مانند اينها.

اين بدا عبارت از اين است كه وقوع حادثه‌اى در لوح «محو و اثبات» پيش‌بينى شده باشد و به وسيله يكى از فرشتگانى كه از لوح محو و اثبات باخبرند، وقوع اين حادثه در آينده به پيغمبرى خبر داده شود، و پيامبر نيز به امّت خود خبر دهد كه چنان حادثه‌اى وقوع خواهد يافت. [4]

[1]. براى اطلاع بيشتر درباره بدا ر. ك: عقائد صدوق (ذيل شرح باب حادى عشر، 73)؛ اوائل المقالات، ص 53؛ عدة الاصول، ج 2، ص 29

[2]. كافى، ج 1، ص 146، ح 1؛ توحيد صدوق، ص 332، ح 1؛ بحارالانوار، ج 4، ص 107، ح 19

[3]. به همين مضمون در كافى، ج 1، ص 148، ح 13 و 15 و ج 8، ص 165، ح 177؛ توحيد صدوق، ص 333، ح 5 و 6 و ص 335، ح 9؛ كمال الدين، ص 106؛ بحارالانوار، ج 4، ص 92 باب نسخ و بداء

[4]. جمعى از دانشمندان معتقدند كه منظور از لوح «محو و اثبات» همان «قانون عليت» (منتها علت ناقصه) است بنابراين اطلاع بر اين لوح عبارت است از اطلاع بر «متقضيات و اسباب» حوادث گوناگون بدون اينكه از «شرايط و موانع» آن به طور كامل اطلاعى در دست باشد. حوادثى كه از اين طريق پيش بينى مى‌گردد ممكن است انجام گيرد به اين ترتيب كه اسباب حادثه با شرايط و عدم موانع توأم شود، و ممكن است بر اثر فقدان «شرايط» و وجود «موانع» صورت نگيرد و لذا آن را «محو و اثبات» ناميده‌اند. اما «لوح محفوظ» همان «علل تامه» حوادث و پديده‌هاى گوناگون مى‌باشد. اطلاع بر اين علل كه مجموعه‌اى از «اسباب و شرايط و فقدان موانع» است منحصر به ذات خداوند متعال مى‌باشد، بديهى است در اين قسمت هيچ گونه تغيير و تبديلى رخ نخواهد داد