5. حجّ‌

يكى از بزرگترين اركان اسلام در نظر شيعه حج است، و طبق رواياتى كه در كتابهاى شيعه نقل شده كسى كه حج را ترك كند او را مخير مى‌سازند كه يهودى از دنيا برود يا نصرانى! و چنين كسى در آستانه «كفر» است همان طور كه آيه شريفه نيز اشاره‌اى به اين مطلب دارد: «وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِىٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ»؛ و هر كس كفر ورزد (و حج را ترك كند به خود زيان رسانده) و خداوند از همه جهانيان بى نياز است». [1]

حج در حقيقت يك نوع جهاد بدنى و مالى است، بلكه حج جهاد معنوى است همان طور كه جهاد، حج حقيقى مى‌باشد و با دقت در اسرار و آداب اين دو دستور اسلامى يك نوع وحدت و هماهنگى در ميان آن دو به خوبى احساس مى‌گردد.

در صورتى كه شرايط عمومى از قبيل «بلوغ و عقل» و شرايط خصوصى از قبيل مستطيع بودن (داشتن زاد، توشه، مركب، سلامت بدن و امنيّت راه) در انسان جمع باشد حج يك مرتبه در تمام عمر واجب مى‌شود، البتّه وجوب آن وجوب فورى است و نمى‌توان آن را تأخير انداخت.

«حج» بر سه نوع است: حج افراد كه آيه زير به آن اشاره مى‌فرمايند: «وَللَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ»؛ و براى خدا بر مردم است كه آهنگ خانه او كنند ...». [2] و حج قران كه در اين آيه به آن اشاره شده: «وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ للَّهِ»؛ و حج و عمره را براى خدا به اتمام رسانيد ...» [3] و حج تمتع كه اين آيه ناظر به آن است: «فَمَنْ تَمَتَّعَ‌ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ»؛ هر كس با ختم عمره حج را آغاز كند ...». [4]

[1]. سوره آل‌عمران، آيه 97

[2]. سوره آل عمران، آيه 97

[3]. سوره بقره، آيه 196

[4]. سوره بقره، آيه 196