اسم الکتاب : قاعده لاضرر، ترجمه القواعد الفقهية المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 99
است؛ آنگونه كه جمعى از فقها به آن حكم كردهاند. مثلًا شيخ الطائفه،
بذل زيادى آب، به صورت مجانى را بر مالك چاه واجب دانسته است؛ مطابق آنچه از كتاب
«مبسوط» [1] ايشان نقل شده كه گفته است: «در تمام مواردى كه گفتهايم
شخص مالك چاه مىشود، به اين معنا است كه حق اولويت نسبت به آب چاه دارد به اندازه
شرب خود و حيوانات و زراعتش، و اگر بعد از اين آبى زياد بيايد، واجب است آن را به كسانى
كه براى شرب خود يا حيواناتشان نياز دارند، بلاعوض بذل كند؛- تا جايى كه مىفرمايد-
اما بذل آب براى زراعت افراد ديگر واجب نيست، ولى مستحب است.». در كتاب «خلاف» [2]، نيز همين
گونه آورده است؛ و در كتاب «مختلف» [3] از ابن جنيد، و غنيه،
نيز همين گونه نقل كرده است.
بله، ظاهر قول مشهور اين است كه بذل زيادى آب، واجب نيست؛ و شايد وجه
حكم به عدم وجوب از جانب مشهور، ترديد در صحت أسناد رواياتى باشد كه دلالت بر وجوب
بذل دارد- آنگونه كه از «مسالك» [4] نقل شده-؛ يا اينكه
به عموم قاعده تسليط