نقش آن کساني که در اين شرايط آشفته و طاقت‌فرسا اقدام به احياي فلسفه اسلامي کردند، روشن مي‌شود.

اينها، تيرهاي اتهامات و حتي ملامت‌ها و سرزنش‌هاي دوستان و آشنايان را به جان و دل پذيرا شدند[1] و فلسفه را از سقوط و ويراني نجات دادند. از جمله اين افراد که در خط مقدم قرار گرفت و به چنين عرصه آشفته‌اي گام نهاد تا ابهام‌ها را بزدايد و اوضاع را در اين جهت مهيا سازد و برهان‌هاي فلسفي را براي تقويت مباني ديني به کار گيرد، شهيد آيت‌‌الله مطهري بود.

    علامه طباطبايي در چنين فضاي آشفته‌اي، وقتي نياز را تشخيص داد ابتدا در منزل خود براي شماري از فاضلان تدريس فلسفه را آغاز كرد و كم‌كم آن را به داخل حوزه آورد. آن مفسر عالي‌قدر در مسجد سلماسي، درس فلسفه (اسفار) تدريس مي‌كرد كه بر مذاق برخي خوش نيامد و براي تعطيل كردن درسش تلاش‌هاي بسياري صورت گرفت. رشك‌ورزان، آتش حسد و بدبيني را شعله‌ور ساختند و براي جلوگيري از اين حركت از مرجع عالي‌قدرِ وقت، آيت‌الله بروجردي خواستند درس علامه را تعطيل كند. آن فقيه فرزانه به علامه پيغام داد درس را محدود نمايد و اين تقاضا به دليل فشارهاي شديد گروهي سطحي‌نگر و اهل جمود صورت گرفت. علامه براي زعيم حوزه نوشت: «اين درس را وظيفه شرعي مي‌دانم و براي تأمين نيازهاي ضروري جامعه مي‌گويم، ولي مخالفت با شما را كه رهبر شيعيان هستيد جايز نمي‌دانم». آيت‌الله بروجردي توسط خادم خود به علامه رسانيد: «هرگونه مي‌دانيد عمل كنيد؛ ما هم در زمان جواني در حوزه اصفهان نزد جهانگيرخان قشقايي اسفار مي‌خوانديم، ولي مخفيانه به درس ايشان مي‌رفتيم». با اين برنامه، آن مرجع بزرگ درس فلسفه علامه را تأييد كرد، ولي به دليل برخي مسائل از وي خواست چنين درس‌هايي را همگاني نكند. علامه پذيرفت و با تشكيل جلسات ويژه، با شاگرداني برجسته چون علامه شهيد مطهري به احياي فلسفه اسلامي پرداخت و نقد و بررسي فلسفه‌هاي غربي و مادي‌گرايي را به طور جدي پي گرفت و موفق شد با اخلاص، اهتمام فوق‌العاده و توانايي علمي، تحولي شگرف در اين عرصه به وجود آورد. شهيد مطهري در اين حركت بابركت، پربار و ماندگار سهمي وافر داشت و از اين رهگذر راه صحيح استدلال عقلي و دفاع از جهان‌بيني و اعتقادات اسلامي را به فراگيران آموزش داد (گلي زواره).