آنها بر مطالب احاطه كاملى پيدا كنند و هر سخنى را به راحتى نپذيرند و از سوى ديگر، نظرات پخته و حساب شده اى را ارائه دهند. فقه نبايد دستخوش افكار شرق و غرب و جولانگاه هوى و هوسها قرار گيرد. منظور امام خمينى(قدس سره) نيز از فقه سنّتى همين بود يعنى فقه و اصول بايد ناب باقى بماند و از افكار شيطانى غرب و شرق متأثر نگردد و جولانگاه هوى پرستان قرار نگيرد، بلكه همواره به حركت پوياى خود براى حل معضلات اجتماعى و نيازهاى روزمره زندگى انسانها ادامه دهد و روز به روز بارورتر شود.

شيوه علماى گذشته اين بود كه شاگرد خود را به درس تشويق مى كردند و از آنها مى خواستند كه درس را بنويسند، ايشان را راهنمايى مى كردند، نوشته هاى آنها را مطالعه مى كردند و آنها را در موارد لزوم راهنمايى مى كردند. در اين كار، از شاگردان ممتاز خود نيز كمك مى گرفتند. اما متأسفانه امروز اينگونه تلاشها انجام نمى گيرد. اميد است كه اين شيوه، كه در واقع پرورش دهنده شاگرد و موجب اغتنام عمر آنها است، دوباره در حوزه زنده شود. در اين زمينه، توجه به نكات ذيل ضرورى است:

در گذشته، براى اينكه شخص بتواند مجتهد شود و نيازهاى دينى شهر خود را برطرف كند به سى سال وقت نياز بود و طلبه اى كه در سن بيست سالگى وارد حوزه مى شد در پنجاه سالگى مى توانست به اجتهاد برسد و نيازهاى فقهى جامعه را برطرف كند. اما امروز از يك سو، به دليل گستردگى علوم و مسائل مورد نياز زندگى بشر، مجتهدى كه بخواهد در