دانشكده هاى وابسته به دانشگاههاى كشور، كه از نظر حجم كارى مانند يكى از مدارس علميه كوچك مى باشد، داراى تشكيلات وسيع، رئيس، معاون، بخشهاى متعدد با مسؤولان جداگانه، تعدادى كارمند و بسيارى قسمتهاى ادارى ديگر است، با وجود آنكه ممكن است يك رشته نيز بيشتر در آن تدريس نشود. اما چنين تشكيلات گسترده و منظمى در حوزه علميه وجود ندارد. به عنوان مثال، اگر بخواهيم رشته فلسفه، به نحو مطلوب، آموزش داده شود لازم است كه از مكاتب فلسفى قديم و جديد به قدر كافى اطلاع و به كتابهاى فلسفى مورد نياز و منابع اين رشته دسترسى داشته باشيم. به علاوه، امكانات آموزشى و محل مناسب براى تدريس موجود باشد و به تبع آن، بايد بودجه كافى براى اين منظور وجود داشته باشد. لذا، اگر حوزه بخواهد نيازهاى داخلى خود را تأمين كند بايد دست كم حجم آن، از نظر كميت، چند برابر گردد و از چنان كيفيتى نيز برخوردار شود كه بتواند جوابگوى همه نيازها باشد.

علوم حوزه

فقه و اصول

بدون شك، دقتهايى كه از ديرزمان علما در فقه و اصول داشته اند و هنوز هم انجام مى گيرد امتياز فوق العاده اى براى فقه و اصول محسوب مى شود. اين دقتها حتى در فلسفه نيز وجود نداشته است. اگر علما علاوه بر فقه و اصول، همين دقتها را در ساير رشته هاى مورد نياز جامعه، مثل فلسفه، اقتصاد و... داشتند به اكتشافات علمى مهم و باارزشى دست مى يافتند كه بسيارى از خلأهاى موجود را پر مى كرد.

نكته سنجى هاى علما در فقه و اصول موجب مى شود كه از يك سو،