كمبودها و مشكلات و بى سر و سامانى حوزه را غير قابل اصلاح مى دانند و ترجيح مى دهند كه براى تحصيل به مراكزى بروند كه داراى استاد، كتاب و برنامه بهترى باشد تا ازآينده روشنى برخوردار گردند. اما آيا چنين نتيجه گيرى صحيح است؟

اگر ما معتقديم كه بايد اسلام را شناخت و به ديگران شناساند و اين كار را بزرگترين مسؤوليت خود مى دانيم بايد هر قدر كه ميسّر است در اين زمينه تلاش كنيم. اسلام فقط به وسيله عالمانْ خوب شناخته خواهد شد. در جاى ديگرى غير از حوزه هاى علميه چنين افرادى را نمى توان يافت. اگر كسانى نيز در جاهاى ديگر با اسلام و علوم اسلامى آشنايى پيدا كرده اند نتيجه كوششهاى همين افراد حوزوى است كه يا از كتابها و يا از بيانات آنها بهره مند شده اند. بنابراين، براى اينكه حوزه تقويت شود و بتواند وظيفه و رسالت خود را انجام دهد، بايد اين كمبودها رفع شود.

تعدد مراكزى كه كم وبيش در تصميم گيريهاى روحانيت مؤثرند يكى از مشكلات حوزه است كه مانع از اتخاذ يك خط مشى و تصميمى واحد براى تمام نظام حوزه مى شود. اين امر نه تنها كمكى به حل مشكلات نمى كند، بلكه گاهى اينگونه اختلافات به صورت مانعى در راه حل اين مسأله ظاهر مى شود تصميمى كه از سوى مرجعى گرفته مى شود براحتى از سوى ديگران نقض مى شود اما همفكرى و همكارى براى حل مشكلات به آسانى انجام نمى گيرد. اين يكى از مشكلات اساسى روحانيت است كه بطور طبيعى در نظام حوزه وجود دارد و بايد بگونه اى برطرف شود تا راه براى برنامه ريزى هموار شود.

زمانى كه براى آموختن دروس در حوزه صرف مى شود بيش از حدِّ معقول است و مى توان همين معلومات را با صرف وقت كمتر به دست