به اين ترتيب استعدادها و امكانات متنوع و متوازني در اختيار آدمي گذاشته شده و او راهها و گزينه‌هاي خير و شري نيز پيش روي دارد و اينك هموست كه مي‌بايد گزينش كند و در عرصة‌ امتحان الهي گام بگذارد.

سرشت انسان به گونه‌اي است كه تنها بر اثر اعمال و انتخابهاي ارادي خود رشد مي‌كند و كمال مي‌يابد؛ و تمام كارگاه هستي و تعاليم وحي نيز از همين واقعيت خبر مي‌دهند. مقصود از آزمون يا امتحان انسانها نيز همين است كه خداوند آنان را ميان دو دسته از عوامل و زمينه‌هاي متضاد و متزاحم قرار داده است كه هر يك از آنها آدمي را به سوي خود جذب مي‌كنند و او مي‌بايد با گزينش صحيح خود در امتحان الهي سربلند شود و در نتيجه كمال يابد و سعادتمند گردد، يا بر عكس، تن به غرايز حيواني و جان به وسوسه‌هاي شيطاني مي‌سپارد و با انتخابهاي نادرست خويش به خيل گم‌راهان و مردود شدگان مي‌پيوندد.

برترينِ نعمتها و خدمتها

پروردگار كريم، نعمتهاي بي‌شماري به بندگان ارزاني داشته است و همگان غرق در احسانهاي ظاهري و باطني اويند.[1] اما با آنكه شمارش اين نعمتها از طاقت و بضاعت آدمي خارج است مي‌توان با مدد جستن از تعاليم وحي به ارزيابي نعمتهاي مشهود و غير مشهود الهي پرداخت و برترينِ آنها را شناخت.

پاره‌اي از آيات و روايات گوياي آن‌اند كه «هدايت» برترين نعمتهاي خداوند است؛[2] زيرا اگر انسان از اين نعمت بي‌بهره ماند، ‌به مرتبة حيوانات و حتي پايين‌تر از آن فرو مي‌افتد.[3]