اسم الکتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 73
حرکت کنند تا كمال بيشتري در جهان هستي تحقق يابد. از اين حقيقت دو نتيجه ميتوان گرفت: نخست آنكه در هنگام تعارض، موجود ناقص بايد فداي موجود كامل شود. مثلاً در دَوَران امر ميان حيات يك انسان و بقاي يك حيوان، بايد حيوان فداي انسان گردد. اشکال اساسي نظامهاي حقوقي غيرديني اين است که نميتوانند حق تصرف انسان در اشيا و موجودات ديگر را توجيه کنند و آن را امري مسلّم پنداشتهاند.[1] بر اساس حكمت الاهي تبيين عقلانيِ حق تصرف انسان آسان است. اگر، به فرض، حيات يك انسان جز با كشته شدن يك گوسفند ممكن نيست، بايد گوسفند را كشت تا او زنده بماند، زيرا حكمت الاهي مقتضي آن است كه كمال بيشتري در جهان هستي تحقق يابد و اين هدف جز با فدا شدن موجود ناقص تأمين نميشود.
دوم آنكه به هنگام دَوَران امر ميان دو كمال يك موجود، بايد كمالي كه از لحاظ کيفي کماهميتتر است فداي كمال برتر شود. مثلاً اگر يكي از كمالات معنوي و روحي انسان با يكي از كمالات مادي و جسماني او در تعارض باشد، بايد كمال مادي كه از لحاظ كيفي کمارزشتر است فداي كمال معنوي كه ارزشمند است، گردد.
اين دو اصل مربوط به خداشناسي است. اصل توحيد، مخلوقيت، وابستگي، نيازمندي و عبوديت همة موجودات را نسبت به خداوند اثبات ميکند. اصل حکمت بيانگر حکيمانه و هدفمند بودن نظام آفرينش و تحقق کمال بيشتر در جهان هستي است.[2]
3) اصل جاودانگي روح
انسان اضافه بر جسم و بدن داراي نفس و روح است. روح كه از سنخ ماديات نيست، ابدي و جاوداني است و با مرگ بدن از ميان نميرود. بنابراين، آدمي حيات هميشگي
[1] ر.ک: حقوق و سياست در قرآن، ص 172 ـ 174. [2]معارف قرآن، پيشين، ص 154 ـ 179.
اسم الکتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 73