اسم الکتاب : نظريه حقوقى اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 315
تفكر ليبراليستى در عرصه حقوق است. پوزيتيويسم اخلاقى معتقد است «خوب و بد» و «بايد و نبايد»هاى اخلاقى هيچ پشتوانهاى جز خواست مردم ندارد. هرگاه مردم چيزى را پسنديدند و ارزش تلقى كردند آن چيز مىشود «خوب» و «ارزش» اخلاقى. هرگاه نيز مردم چيزى را نپسنديدند و از آن روىگردان بودند آن چيز «بد» و «ضد ارزش» مىشود.
زيرساختهاى اصلى آنچه امروزه با نام «فرهنگ غربى» از آن ياد مىشود، مولود توأمان شدن و تركيب دو عنصر «ليبراليسم» و «پوزيتيويسم اخلاقى» است. مؤلفهها و مشخصههايى مانند: «نسبىگرايى» و «فردگرايى» در فرهنگ غربى از همين جا ريشه مىگيرد. وقتى گفتيم، ملاك خوبى و بدى اين است كه چيزى براى انسان لذتآفرين باشد، يا چيزى باشد كه مردم آن را مىپسندند، نتيجه قطعى آن «نسبىگرايى در ارزشها» خواهد بود؛ چون اگر مردم يك جامعه چيزى را پسنديدند و مردم جامعه ديگرى همان چيز را زشت شمردند و مكروه داشتند، آن چيز هم خوب است و هم بد؛ خوب است، نسبت به جامعهاى كه آن را پسنديده و بد است، نسبت به جامعهاى كه آن را نمىپسندد. البته امروزه فرهنگ غربى علاوه بر «نسبيت در ارزشها» گرفتار «نسبيت در معرفت» نيز هست و شناخت را هم امرى نسبى مىداند.
از طرف ديگر، وقتى گفتيم، ملاك خوبى «لذتآفرينى» است، طبيعتاً به «فردگرايى» خواهيم رسيد؛ چون لذت امرى فردى و شخصى است و افراد نيز در لذت بردن از كارها و چيزها متفاوت هستند. يك نفر از كارى يا چيزى لذت مىبرد كه براى فرد ديگر هيچ لذتى ندارد يا حتى آزاردهنده و رنجآور نيز هست. بنابر اين هر كس لذت خودش را در نظر مىگيرد و تنها معيارش براى انجام كارها لذت فردى و شخصى خودش مىباشد و به مصالح و منافع ديگران كارى ندارد؛ چون به او ياد دادهايم كه خوب آن چيزى است كه «تو» از آن لذت ببرى. اين چنين است كه فرهنگ فردگرايى در جامعه رواج پيدا مىكند و هر كس فقط دنبال لذت و منفعت خودش مىرود. در اين حالت اگر هم منفعت ديگران را لحاظ كند تبعى است؛ يعنى آن جا كه مىبيند لذت و منفعت شخصى خودش در گرو لذت و منفعت ديگران است به ناچار منفعت ديگران را نيز در نظر مىگيرد؛ مثلا در زندگى خانوادگى، هر يك از زن و شوهر وقتى مىتوانند از زندگى شيرينى برخوردار باشند و از زندگى زناشويى لذت ببرند كه ديگرى هم در آن شريك باشد. همچنين در زندگى اجتماعى اگر انسان بخواهد به منافع خودش دست يابد و متلذذ گردد، بايد سهمى و نفعى هم براى ديگران در نظر بگيرد. اگر مىخواهد از لذت غذا
اسم الکتاب : نظريه حقوقى اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 315