بله ابتدائا كسى را مجبور به پذيرش اسلام نمى‌كنند، چون اساسا قوام اسلام به ايمان و اعتقاد قلبى است و با زور كسى معتقد به اسلام، خدا و قيامت نمى‌شود، اما وقتى اسلام را پذيرفت و از او مى‌خواهند كه نماز بخواند، اگر بگويد نماز نمى‌خوانم؛ يا وقتى كه از او مى‌خواهند زكات دهد، از دادن زكات خوددارى كند؛ هيچ عاقلى از او نمى‌پذيرد. مگر مى‌شود انسان دينى را بپذيرد، اما تسليم احكام آن نگردد و به دلخواه خود عمل كند. كسى كه اسلام را مى‌پذيرد، بايد ملتزم به احكام آن باشد؛ چنانكه هيچ حكومتى نمى‌پذيرد كه انسان به آن رأى دهد، اما در مقام عمل از پذيرش قوانين و مقررات آن حكومت خوددارى كند. پايبند بودن به تعهدات و وظايفْ اساسى‌ترين اصل در زندگى اجتماعى است. اگر پايبندى به قول، وفاى به عهد و پيمان و ميثاق و عمل به وظيفه نباشد، اصلاً زندگى اجتماعى شكل نمى‌گيرد.

    بنابراين، معنا ندارد كه كسى بگويد من اسلام را قبول دارم و معتقدم كه پيامبر فرستاده خداست، اما به دستورات او عمل نمى‌كنم و حاكميّت و ولايت او را نمى‌پذيرم؛ بى‌شك در پذيرش اسلام و رسول خدا و عدم پيروى از او تناقضى آشكار نهفته است.

    روشن گرديد كه اگر با ديده انصاف به آيات قرآن بنگريم و دلالت، لحن و سياق دو دسته آياتى را كه بدان اشارت رفت ملاحظه كنيم، تناقضى در قرآن نخواهيم يافت و شبهه منافات فرمانبردارى و اطاعت از غير با اصل آزادى انسان ـ كه قرآن نيز بر آن صحه نهاده است ـ از ريشه بركنده خواهد شد. اما دلهاى بيمار از روى صدق، درستى و انصاف به قرآن نمى‌نگرند، آنها اگر به قرآن هم مراجعه مى‌كنند تنها در پى آن‌اند كه مستمسكى براى آراء سست و منحرف خويش بيايند؛ و از اين رو در بررسى آيات قرآن دست به گزينش مى‌زنند و دلالت و سياق آيات را در نظر نمى‌گيرند و بنابر فرموده قرآن محكمات قرآن را رها مى‌كنند و به پيروى متشابهات مى‌پردازند:

«... فَأَمَّا الَّذِينَ فِى قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَ مَايَعْلَمُ تَأْوِيَلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِى الْعِلْمِ ...»[1]

اما آنها كه در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهات‌اند، تا فتنه‌انگيزى كنند (ومردم را گمراه سازند) و تأويل (نادرستى) براى آن مى‌طلبند، در حالى كه تأويل آنهارا جز خدا و راسخان در علم نمى‌دانند.