اسم الکتاب : چکیده ایی از اندیشه های بنیادین اسلامی المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 38
خودش به ائمه(عليهم السلام) تعليم ميدهد. طريق عقل براى معرفت و شناخت، بين مؤمن و كافر مشترك است؛ اما طريق وحى، به مؤمنان اختصاص دارد.
به عبارت ديگر ميتوان گفت دلايل اثبات حقايق به دو دسته تقسيم ميشوند: دلايل عقلى و دلايل نقلى. دلايل نقلى را از آن جهت نقلى ميگويند كه ما نميتوانيم مستقيماً و بدون واسطه وحى آن را دريافت كنيم. آنچه را به وحى نسبت ميدهيم بر ما نازل نشده است، بلكه بر پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) نازل شده، و ايشان براى ما «نقل» كرده است.
تطابق و تعارض حكم عقل و شرع
در اين جا سؤالى مطرح ميشود و آن اين است كه اگر ما با عقل قطعى و از راه منطقى صحيح به امرى پى ببريم، كه هيچ شك و شبههاي در آن نداشته باشيم، آيا در اين صورت محتاج شارع هستيم يا خير؟ مثلا ما كه قبح ظلم را با عقلمان درك ميكنيم، آيا به حكم شرع هم نياز داريم؟
پاسخ اين است كه در چنين مواردى حكم عقل براى تأمين مصالح دنيوى كافى است؛ چون انسان ميتواند با عقلش به حسن عدل و قبح ظلم و... پى ببرد و سعادت دنيويش را تأمين كند؛ ولى به صِرف پيروى از عقلش مستحق ثواب آخرتى نميگردد، مگر اينكه از راه عقل پى به حكم خدا و اراده تشريعى الهى ببريم.
حقيقت اين است كه انسان محتاج ثواب آخرت است و اصلا تمام دنيا مقدمهاي براى وصول به آخرت و نعمتهاى ابدى آن است و رسيدن به سعادت آخرت در گرو پيروى و اطاعت از دستورات الهى است. بنابراين انسان به احكام شرعى نياز دارد تا در سايه پيروى آنها مستحق پاداش الهى گردد و در همين راستا ميتوان از عقل هم پيروى كرد، به شرط اين كه از
اسم الکتاب : چکیده ایی از اندیشه های بنیادین اسلامی المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 38