بدان حكم مي‌كند و احتمال خلاف در آن نمى‌دهد. اين گونه احكام اصطلاحاً «بديهيات» ناميده مي‌شوند.

در اين جا است كه نقش علم خاصى مطرح مي‌شود و آن علمى است كه تفاوت بين ادراكات بديهى و غير آن، و كيفيت استنتاج صحيح از غير بديهيات را نشان مي‌دهد؛ كه علم منطق ناميده مي‌شود. پس منطق وسيله‌اي قانون مند است كه رعايت آن، فكر را از خطا حفظ مي‌كند. البته در منطق نيز بعضى اختلاف‌ها وجود دارد، ولى اين اختلاف‌ها در مسايلى است كه تأثيرى در استنتاج ندارد. احكام منطقى مورد نظر ما، در ميان تمام اقوام و ملت‌ها مشترك است و اگر چه مردم آن را به صورت تطبيقى و كلاسيك به كار نمى‌برند، ولى به طور فطرى و ناخودآگاه از آن استفاده مي‌كنند؛ مثلا اگر بگوييم: «نقيض موجبه كليه، سالبه جزئيه است» اكثر مردم معناى اين اصطلاحات را نمى‌دانند، ولى اگر نوبت به اجراى اين قاعده برسد، تمام مردم آن را مي‌فهمند؛ براى مثال اگر بگوييم: «هيچ لبنانى مسلمان نيست» معنايش اين است كه در لبنان هيچ مسلمانى وجود ندارد، و اگر يك مسلمان در لبنان باشد اين قضيه سالبه كليه به وسيله موجبه جزئيه نقض مي‌شود. بنابراين نقيض سالبه كليه، موجبه جزئيه و نقيض موجبه كليه، سالبه جزئيه است. اين قاعده‌اي منطقى است كه بسيارى از مردم آن را نمى‌شناسند، ولى در زندگى روزمره خويش آن را به كار مي‌برند.

در هر حال منظور اين است كه عقل مي‌تواند با استخدام قضاياى بديهى، به قضاياى مجهول و غير بديهى پى ببرد، ولى اين نتيجه گيرى بايد بر اساس نظم و ترتيب خاصى باشد كه اصول منطقى آن را اقتضا مي‌كنند و از همين طريق است كه اصول عقايد، از قبيل وجود خداى متعال و وحدانيت و صفاتش و نيز نبوت انبياى الهى را اثبات مي‌كنيم.