مى‌گفتند كه شناخت حقيقى از خلال عقل به دست مي‌آيد. اين نزاع تا عصرما ادامه يافته است و بالاخره شك گرايان غلبه پيدا كرده‌اند. اين كه مي‌گوييم شك گرايان در جهان غالب شده‌اند، گزافه نيست؛ زيرا امروزه اكثر دانشمندان معتقدند كه «شناخت» امرى نسبى است، و يا مي‌گويند واقعيت، همان چيزى است كه گرايش علمى رايج آن را افاده مي‌كند. در اين ميان فقط عده بسيار كمى قايلند كه شناخت حقيقىِ مطابق با واقعِ علمى يا مطابق با نفس الامر، براى انسان امكان دارد.

اما در قرآن كريم و سنت نبوى و آثار ائمه اطهار(عليهم السلام) شناخت يقينى و مطابق با واقع براى انسان ميسّر دانسته شده است، و انسان به شناخت حقيقى و ايمان به آن ترغيب گرديده است؛ حتى در مواردى مؤمن نمى‌تواند به ظن اكتفا كند، بلكه بايد به دنبال يقين برود: وَ بِالاَْخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ[1]، وَفِى الاَْرْضِ ءَايَاتٌ لِلْمُوقِنيِن[2]. در قرآن هرگاه خداوند اراده مي‌كند كه ذلت و بدبختى قومى را بازگو كند به آنها نسبت شك، ترديد و حيرانى مي‌دهد: هُمْ فِى رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ[3]، بَلْ هُمْ فِى شَكٍّ يَلْعَبُون[4]، و گويى اين كلمه ذلت كافران را مي‌نماياند: بَلِ ادَّارَكَ عِلْمُهُمْ فِى الاَْخِرَةِ بَلْ هُمْ فِى شَكٍّ مِنْهَا بَلْ هُمْ مِنْهَا عَمُونَ؛[5] بلكه علم آنان در مورد آخرت نارساست؛ بلكه ايشان درباره آن ترديد دارند؛ بلكه آنان در مورد آن كوردلند.

در فرهنگ قرآن، منتسب كردن كسى به شك و ترديد، براى تحقير او است. از نظر قرآن كريم رسيدن به علم و يقين براى انسان ممكن است و او به تحصيل علم يقينى نسبت به عقايد اصلى هم چون توحيد، نبوت و معاد، مكلف است. البته به لحاظ كمبود وقت، ما در اين جا نمى‌توانيم به