چشم دل انسان و قطع ارتباط باطن انسان با حقايق برين مي‌شوند. طبيعي است که فرجام کوري دل، غفلت از سرنوشت و افتادن در ورطة هلاکت و نابودي است. وقتي انسان با خوف و حزن از تعلقات دنيوي خود کاست و از دام دلبستگي‌هاي مادي رهيد، چشم دلش باز مي‌شود و فضاي پيش روي خويش و آستان سرنوشت خود را شفاف و روشن مي‌نگرد، و در نتيجه، با هشياري و توجه کامل در مسير رسيدن به کمال و سعادت گام‌ برمي‌دارد و موانع راه نمي‌توانند او را از رسيدن به هدف متعالي‌اش باز دارند. مَثل حجاب گشتن تعلقات و دلبستگي‌هاي دنيوي فراروي دل انسان و جلوگيري آنها از مشاهده‌هاي باطني و درک حقايق معنوي، مَثل ابرهاي تيره و متراکمي است که آسمان را فرا گرفته و حتي مانع مشاهدة خورشيد تابان و فروزان گشته است. يا مَثل طوفاني است که به‌ويژه در مناطق خشک و کويري ذرات گرد و غبار و شن را در هوا مي‌پراکند و روز را چون شب تاريک مي‌گرداند و مانع مي‌شود که انسان حتي پيش‌ پاي خود را ببيند، چه رسد که فضاي دورتر را مشاهده کند. در چنين وضعيتي که گرد و غبار مانع ديدن انسان گشته، اگر پيش پاي انسان چاهي باشد و او گامي به سوي آن بردارد، در آن فرو مي‌افتد.

دوستان خدا و بهره‌مندي از هدايت و تلاش براي سراي آخرت

براي آنکه دريچة نور و روشنايي در دل انسان گشوده شود و او بتواند فضاي پيش روي خود را ببيند و موقعيت خويش را دريابد و راه درست را تشخيص دهد جز اين چاره‌اي ندارد که محيط پيش‌ روي خود را تلطيف سازد و حجاب‌ها و پرده‌ها را از برابر چشمان خود بردارد. مؤثرترين عوامل براي رسيدن به اين منظور خوف و حزن‌اند که خداوند با آنها نور و چراغ هدايت را در دل مؤمن رهيده از دام غفلت روشن مي‌سازد. از اين روي، حضرت بازتاب خوف و حزن را اين‌گونه معرفي مي‌کنند: فَزَهَرَ مِِصْبَاحُ الْهُدَي فِي قَلْبِهِ.