إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجاهِلِيَّةِ...[1]؛ به خاطر بياور هنگامى كه كافران در دلهاى خود، خشم و نخوت جاهليت داشتند....
اختيار فرشتگان
آيات متعددى از قرآن كريم بر دورى فرشتگان از گناه دلالت دارد؛ مانند:
...وَالْمَلائِكَةُ وَهُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ... * يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَيَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ[2]؛ فرشتگان (نيز براى خدا سجده مىكنند) و استكبار نمىورزند (بلكه) از پروردگارشان كه حاكم و محيط بر آنهاست، مىترسند و هر آنچه فرمان داده شوند (بىچون و چرا) انجام مىدهند.
حال اين پرسش مطرح است كه آيا اطاعت و عبادت آنان اختيارى است؟ و اگر اختيارى در كار نباشد، آيا مىتوان آن را ارزشمند دانست؟
در پاسخ بايد گفت: اختيار دو نوع است:
1. اختيار به معناى گزينش يكى از دو راه يا بيشتر، پس از قرار گرفتن بر سر دو يا چند راهى؛
2. به معناى انجام دادن كارى به خواست خود، بدون اينكه از طرف عامل ديگرى تحت فشار و اجبار قرار گيرد.
مسلم خداىتعالى در انجام دادن همه امور، مختار است و هيچگاه تحت تأثير عامل ديگرى قرار نمىگيرد؛ در نتيجه «اختيار» حضرت
[1] فتح (48)، 26. [2] نحل (16)، 49 ـ 50؛ همچنين در آيه 6 تحريم، در مورد فرشتگان مأمور عذاب فرمود: «لا يَعْصُونَ اللهَ ما أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُون؛ هر آنچه خداوند فرمانشان دهد سر برنتافته و تمام اوامر را دقيقاً به انجام مىرسانند». و آيات ديگر.