الْمَوْتُ قالَ إِنِّي تُبْتُ الآْنَ وَلاَ الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفّارٌ أُولئِكَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذاباً أَلِيم‌؛[1] و توبه براى كسانى نيست كه تا آن هنگام كه مرگشان فرا برسد، به زشتى‌ها ادامه دهند (و در آن وقت) بگويند: هم‌اكنون توبه نمودم. و نه براى كسانى كه با حالت كفر بميرند. براى آنها عذابى دردناك مهيّا نموده‌ايم.

بنابراين بحث دائرمدار حد وسط ارسطويى نيست و ملاكْ «بندگى خدا» است و هرگونه «فروتنى» كه در اين جهت باشد و انسان را به اين نقطه زيبا نزديك كند، ارزشمند است و هرگونه «اظهار بزرگى» كه سقوط از اين قله بلند را در پى داشته باشد، نكوهيده مى‌باشد.

حديثى قدسى در مورد خاكسارى در پيشگاه خداى تعالى

خداى تعالى در حديثى مفصل و زيبا عبد صالحش، حضرت عيسى بن مريم ـ على نبينا و آله و عليهما السلام ـ را موعظه فرموده است. تمام نكات ارجمند اين روايت، چراغى پرنور، روشنگر راه زندگى و منشورى جاويد در مسير سعادت و كمال انسانى است‌؛ ولى به آنچه به موضوع بحث مربوط مى‌شود، به صورت گذرا اشاره مى‌كنيم و توفيق توجه به همه آنها را از حضرت حق‌تعالى مسئلت مى‌نماييم و شادى ارواح عزيزانى را از خداى بزرگ مى‌طلبيم كه طى قرون متمادى با بذل جان و عمر خويش، احاديث حيات‌بخش معصومان(عليهم السلام) را به ما رسانده‌اند.

مرحوم كلينى در روضه كافى اين حديث را نقل كرده‌اند.[2] در بخشى از آن مى‌خوانيم: