مغرب و عشا جمع فرمودند و فاصله نيفكندند، با شتاب، رو به سوى بيابانى مشابه گذاشته و با توقفى كوتاه در مشعر الحرام، رهسپار بيابان سومى به نام «مِنى» شده و خود را براى انجام دادن امورى ويژه مهيّا مى‌كنند؟

پاسخ همه اين پرسش‌ها در كلمه «بندگى» خلاصه مى‌شود. آرى، آنچه بسيار پر اهميت است، چون و چرا نكردن و خاضعانه به فرمان حق تعالى گردن نهادن است. بديهى است كه چنين حالتى آن‌گاه پديد مى‌آيد كه اسرار كار تاحدودى بر انسان پنهان باشد. و اينجاست كه ميزان حكمفرمايى «انانيت و خودپسندى‌ها» بر روح افراد بشر محك زده مى‌شود و فرصتى بسيار نيكو براى اصلاح خود و پرهيز از چنين خطرى پديد مى‌آيد.

البته تلاش براى پى بردن به بعضى اسرار عبادات و احكام، بايسته است و خود معصومان(عليهم السلام) نيز رهنمودهايى گرانبها در اين زمينه ارائه فرموده‌اند‌؛[1] ولى شيوه نيكويى كه خود آن الگوهاى الاهى بر آن تأكيد اكيد كرده‌اند تعبّد و كُرنش است و بس‌؛ چرا كه سخن از فرمان بزرگ خداوندى است كه كمترين نقصان و كمبود در او راه ندارد و از شبهه كمترين نارسايى و ضعف به دور است‌؛ از اين رو تأخير در انجام دادن فرمان و خداى ناكرده نافرمانى، از باور نداشتن مبدأ و معاد و يا حداقل ‌كه نوعاً نيز چنين است‌ـ كم‌توجهى به اين حقيقت والا حكايت مى‌كند.

البتّه تا اندازه‌اى مى‌توان به حكمت بعض عبادات (مثل آثار مثبت