عالى كمال دست يابد كه در طوفان غرايز و تمايلات نفسانى، اسير خواسته‌هاى نفس نگردد و تنها آن چه را كه مرضىّ خداى متعال است اختيار كند، گرچه صددرصد مخالف خواسته نفس خودش باشد.

راز گرفتار آمدن مؤمنان و صالحان به بلاها و مصيبت‌هاى دنيوى نيز چيزى جز رشد و كمال آن‌ها نيست. خداى متعال مى‌توانست مصايب و مشكلاتى از قبيل: فقر، بيمارى، ناامنى، گرسنگى و... را براى انسان‌هاى مؤمن و نيكوكار پيش نياورد؛ اما خداوند از سر لطف و رحمت چنين نكرده و اراده فرموده تا مؤمنان و صالحان با تحمل سختى ها، رنج‌ها و ناملايمات، به كمال شايسته خود برسند و هر چه بيشتر از رحمت الهى و نعمت‌ها و مواهب او برخوردار گردند. پيش آمد جنگ در زندگى حق پرستان و موحدان نيز در همين راستا است.

جنگ با توجه به مصايب و مشكلات و سختى‌هاى متعددى كه به همراه دارد ميدان خوبى براى آب ديده شدن انسان‌ها و بيرون رفتن از ناخالصى‌ها است. جنگ عرصه اى بسيار مناسب است براى آن كه انسان‌هاى مؤمن مورد ابتلائات مختلف الهى قرار گيرند و با موفقيت و پيروزى در آن‌ها مراتب كمال و «قرب الى الله» را يكى پس از ديگرى پيموده، لياقت نيل به عالى ترين آن‌ها را پيدا كنند. مؤمنان با خويشتن دارى و صبر و استقامتى كه در عرصه جنگ از خود نشان مى‌دهند، با گداخته شدن در كوران حوادث آن، گوهر وجودى خويش را صاف تر و خالص تر مى‌كنند. خداى متعال در اين باره مى‌فرمايد:

إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاّ