6. سودمندى جنگ براى جهادگران

ششمين قانون جنگ اين است كه جهاد فى سبيل الله، در كنار آلام و رنج ها، فوايد و منافعى نيز دارد و مجاهدان در مجموع از اين كار سود مى‌برند. خداوند در اين زمينه مى‌فرمايد:

كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ كُرْهٌ لَكُمْ وَ عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَ اللّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛1 بر شما اقدام به جهاد مقرّر شده است و آن براى شما ناخوش آيند است؛ [ولى] ممكن است كه شما چيزى را ناخوش داريد در حالى كه آن چيز برايتان خوب است و ممكن است چيزى را خوب بدانيد در حالى كه برايتان بد باشد، و خدا مى‌داند و شما نمى‌دانيد.

نخستين جمله اين آيه، بيان گر قانونى تشريعى درباره جنگ است كه فعلا موضوع بحث ما نيست. بحث ما در اين جا درباره بقيه آيه است كه بيان گر يك قانون تكوينى مربوط به جنگ است. در اين آيه، جمله: «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ كُرْهٌ لَكُمْ» مى‌رساند كه جنگ چون كشته شدن، ضرب و جرح و مصدوميت، اسارت، آوارگى، خانه به دوشى، داغ ديدن، ويرانى، قحطى و ده‌ها مصيبت ديگر در پى دارد، پديده اى تلخ و رنج آور است و مطبوع انسان نيست. اما جمله بعد، يعنى جمله «عَسى اَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ» اشاره به اين حقيقت دارد كه جنگ، على رغم همه مشكلات و مصايبى كه به بار مى‌آورد، در كنار آن‌ها فوايد و آثار مثبت فراوانى نيز به همراه دارد كه نبايد از آن‌ها غفلت ورزيد و همان‌ها نيز مى‌توانند وجود جنگ را در جهان توجيه كنند. در اين جا مناسب است به بعضى از آثار