شيخ صدوق ( م 381 ه ) .
چنانچه اهل سنت ، شش كتاب دارد كه بدان تكيه و اعتماد مىكنند ، و آن را « صحاح ست » مىنامند اينها نيز به كتب اربعه شيعه معروف است و داراى اهميتى فراوان مىباشد ، و شيعه در فقه خود به اينها تكيه مىكند . در اين دوره كتابهاى نفيس ديگرى نظير « المحاسن » برقى نيز تأليف و تصنيف شده است .
4 . مرحلهء گسترش مسائل فقه از راه تفريع و تطبيق از راه اجتهاد اين دوره از زمان مجتهد گرانمايه شيخ الطائفه محمد بن حسن طوسى « قدس سره » ( 385 - 460 ه ) شروع شده ، و به مدت بيش از يك صد سال تا زمان فقيه نو انديش مرحوم ابن ادريس مؤلف كتاب « سرائر » ( متولد سال 555 يا 558 هجرى و متوفاى روز جمعه 18 شوال 598 ) ادامه يافته است .
در اين مرحله ، فقه اسلامى به طور با شكوهى گسترش يافته ، و فروع جديدى از راه تفريع و تطبيق به وسيله اجتهاد در فقه وارد شده است ، زيرا در اين زمان پايه‌هاى اجتهادى فقه استوار شده بود ، و با استفاده از تجربيات مراحل پيشين فروع فقهى به اصول بازگشت داده مىشد و قواعد كلى بر مصاديق خارجى منطبق مىگشت ، لذا در اين ميان مسائل و فروع جديدى ظهور كرده و ابواب تازه اى مطرح شده است .
فقهاى اين دوره در بحثهاى فقهى و احكام دينى تنها به بيان اصول و كلياتى از روايات بسنده نكرده‌اند ، بلكه به ذكر فروع و مصاديق و تفاصيلى كه از آن ادله استفاده مىشود نيز اهتمام نموده‌اند ، لذا مسائل تازه اى كه تا آن زمان مورد بحث نبوده و سابقه نداشته است در فقه وارد شده و ادلهء آن مورد بررسى قرار گرفته است .
طلايه دار علماى اين مرحله و پرچمدار اين شيوهء فقهى ، شيخ طوسى ( قدس سره ) است كه كتب بسيارى در بحثهاى فقهى تأليف و به طور بىسابقه اى در همه آنها ويژگى مذكور را رعايت كرده است .
يكى از كتابهايش ، « مبسوط » است كه مرحوم شيخ در آن به صورت مشروح و مبسوطى اصول همهء مسائل و برداشتهاى خود از احاديث را ذكر مىكند و به ذكر فروع مسائل مىپردازد ، براى آن ابوابى مىگشايد ، مسائل را به چند بخش تقسيم مىكند و مسائل هماهنگ را در يك جا مىآورد و فروع هر مسأله را به طور مستوفى مورد بررسى قرار