3 - در موارد اختلاف ، شخصى بوده كه بر عظمت علمى او اتفاق داشته اند چنان كه دانسته و نمونه هايى آورده شد در « عهد صحابه » اختلافاتى نسبت به احكام دينى و مسائل فقهى به ميان مىآمده و گاهى چنان بوده كه مدتى اين اختلاف از جنبهء علمى ، باقى مىمانده ليكن ، از نظر عمل ، در مسائلى كه خليفه مورد سؤال و مراجعه بوده و لازم مىافتاده كه حكم آن بطور سريع و قطعى صدور يابد تا اگر نزاعى در ميان بوده بر طرف و اگر نه وظيفه و تكليف شخصى روشن و معين گردد روا نبوده و نمىشده است كه اختلاف بر جا بماند بس ناگزير بايد قولى انتخاب و رأى و نظرى اختيار شود در اين گونه مواقع كسى كه قولش قطع و حكمش فصل بوده على عليه السّلام مىباشد .
عامّه و خاصّه به طرقى مختلف ، موارد متعدد را كه صحابه ، و بويژه خلفاء در آن موارد على عليه السّلام را مرجع قرار داده و به او مراجعه مىكرده و آن چه آن حضرت مىگفته مىپذيرفته و به كار مىبرده‌اند در كتب خود آورده‌اند . و اين شگفت نيست چه هيچ كس را در فزونى علم و فضل على عليه السّلام ترديدى نبوده ، بر همه روشن بوده كه على تنها كسى است كه از كودكى در دامان تعليم و تربيت پيغمبر ( ص ) بالش و پرورش يافته و فضل و دانش اندوخته ، همه كس مىدانسته كه قرابت و قرب او به پيغمبر ( ص ) از همه پيش و بر همه بيش بوده ، دشمن و دوست اعتراف داشته‌اند كه از نخستين آن نزول وحى و تنزيل و اوّلين مرحلهء حكم و تشريع تا واپسين دمى كه پيغمبر ( ص ) در اين جهان مىزيسته