كردند و گفتند چنين قصدى نداشته‌ايم .
ابو هارون عبدى مىگويد ابو سعيد خدرى [ 339 ] را با ريش سپيد ديدم كه موهاى دو طرف آن ريخته و وسط آن باقى مانده بود ، گفتم اى ابو سعيد حال ريش تو چگونه است و بر سر آن چه آمده است ؟ گفت اين كار ستمگران شامى در جنگ حره است ، به خانه‌ام در آمدند و آنچه در آن بود حتى قدحى را كه در آن آب مىآشاميدم به غارت بردند و رفتند ، پس از ايشان ده تن ديگر در آمدند و من به نماز ايستاده بودم خانه را جستجو كردند و چيزى در آن نيافتند ، خشمگين شدند و مرا از جانمازم بلند كردند و بر زمين كوفتند و هر يك از ايشان هر چه از موهاى ريش من بدستش افتاد مىكند و آنچه كه مىبينى كم پشت و پراكنده است جاهايى است كه آنان كنده‌اند و آنچه پرپشت و انبوه مىبينى جاهايى است كه بر زمين بوده است و بان دسترس پيدا نكرده‌اند و آنرا همچنين كه مىبينى رها كرده‌ام تا با همين حال به محضر پروردگار خود بروم . [ 340 ] خوارج گويند در سال هشتاد كار ازارقه و خوارج بالا گرفت و آنان را به نام سالارشان نافع بن ازرق ، ازارقه مىگويند . [ 341 ] آغاز خروج ايشان به روزگار حكومت يزيد بن معاويه بود كه با چهل تن خروج كردند و از بزرگان ايشان نافع بن ازرق و عطية بن اسود و عبد الله بن صبار و عبد الله بن اياض و حنظلة بن بيهس و عبيد الله بن ماحوز در آن شركت داشتند .
در آن هنگام فرماندار بصره عبيد الله بن زياد بود كه اسلم پسر ربيعه را همراه دو هزار سوار به تعقيب ايشان فرستاد و آنان در دهكده اى بنام آسك از دهكده هاى اهواز كه نزديك خاك فارس بود با خوارج روياروى شدند و جنگ در گرفت ، خوارج پنجاه تن از ياران اسلم را كشتند و اسلم گريخت ، مردى از خوارج در اين باره چنين سروده است .

339 - سعيد بن مالك ، مشهور به ابو سعيد خدرى از بزرگان قبيله خزرج و در جنگ خندق و يازده جنگ ديگر در التزام ركاب پيامبر ( ص ) بوده و در سال 74 هجرت در مدينه درگذشته است . ر . ك ، ابن اثير ، اسد الغابه ، ج 2 ص 289 . م . 340 - براى اطلاع بيشتر از جنايات مسلم در مدينه و نام گروهى از كشته شدگان كه شمارشان به سيصد نفر رسيده است صد تن از مهاجران و دويست تن از انصار ، ر . ك ، نويرى ، نهاية الارب ج 20 صفحات 495 - 490 و ترجمه آن به قلم اين بنده . ( م ) 341 - براى اطلاع بيشتر از قيامهاى خوارج ر . ك ، طبرى ، ترجمه تاريخ ، به قلم پاينده ج 7 - م .