بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

ربّ اشرح لى صدرى و يسّر لى امرى‌

مقدمه‌

«خوش است قدرشناسى در اين خميده سپهر» بيان اين مقدّمه بيشتر براى پزشكان و دوستداران دانش طب است كه كمتر به طبّ قديم و مبانى آن و خدمات پيشينيان و پزشكان قديم آشنائى و توجّه داشته و يا تصوّر مينمايند طبّ در دنيا مديون زحمات و اكتشافات استادان مغرب زمين ميباشد و هر وقت نام طبيب و طبّ در ميان آيد بايد آن را توأم با اطبّاء و طبّ مغرب زمين دانست و چون متأسّفانه از شاهكارها و خدمات پزشكان پيشين بى‌اطّلاع بوده يا كم اطّلاع دارند نزد خود عموما قدما را ناديده انگاشته و يا اگر توجّهى نموده باشند آن طور كه بايد و شايد در حقّ آنان بديده بصيرت ننگريسته‌اند.

بنده نمى‌گويم كه پزشكان مغرب زمين در راه طبّ و اكتشافاتى كه در اين علم در عالم پيدا شده است شريك و سهيم نيستند يا خداى ناكرده زحمات آنها را ناديده ميپندارم، بلكه معتقدم كه در حقيقت طبّ امروزى و پيشرفت كنونى كه بدين پايه رسيده است مرهون زحمات و فكر و نبوغ و از خودگذشتگى‌هاى آنان بوده و احدى نمى‌تواند آن را انكار نمايد، و اگر چنين كسى پيدا شود كه منكر فضايل و مناقب اين مردمان كه شب و روز براى اين علم شريف زحمت و مشقّت متحمّل گرديده‌اند بشود، بايد گفت منتهاى بى‌انصافى و بى‌اطّلاعى و نادانى را دارد، فقط بايد همه معتقد باشيم: