فصل بيست و ششم: تشريح ماهيچه‌هاى مقعد

ماهيچه‌هاى لب روده‌ [1] چهار عدد مى‌باشند، ماهيچه‌اى كه به دهانه مقعد پيوسته است و با گوشت آن بسيار در آميخته مى‌باشد، [2] مانند آميختن ماهيچه‌هاى لب، و (با انقباض خود) حلقه مقعد را جمع و بسته مى‌نمايد و با فشار خود باعث تخليه باقى مانده مدفوع از آن مى‌گردد.

ماهيچه ديگر از ماهيچه اول داخل‌تر (و از دهانه مقعد دورتر) مى‌باشد- و بالاى آن به نسبت به سر انسان است- [3] گمان مى‌شود اين ماهيچه داراى دو انتها است كه در حقيقت به بيخ آلت متصل مى‌باشد. [4]

زوج ديگر از ماهيچه‌هاى مقعد به صورت اريب مى‌باشد كه روى همه ماهيچه‌هاى پيشين قرار دارد و فايده آن كشيدن مقعد به سمت بالا است و عارضه بيرون زدگى مقعد به دليل شل شدن همين ماهيچه به وجود مى‌آيد. [5]

فصل بيست و هفتم: تشريح ماهيچه‌هاى حركتى ران‌

بزرگ‌ترين ماهيچه‌هاى استخوان ران، [6] ماهيچه‌هاى بازكننده و پس از آن ماهيچه‌هاى خم كننده مى‌باشند؛ چرا كه برجسته‌ترين عمل استخوان ران اين دو حركت است و در اين بين حركت باز كردن از خم كردن برتر مى‌باشد؛ زيرا ايستادن با حركت باز كردن تحقق مى‌پذيرد، سپس (از نظر اهميت) ماهيچه‌هاى دوركننده، سپس ماهيچه‌هاى نزديك كننده و در آخر ماهيچه‌هاى چرخش دهنده قرار گرفته‌اند.

[1] ترجمه مقعد به «لب روده» از جرجانى در ذخيره مى‌باشد.

[2] به دليل همين آميختگى زياد ماهيچه با گوشت دهانه مقعد بدان «گوشت پوستى يا پوست گوشتى» گفته مى‌شود.

[3] اين جمله در اينجانا مفهوم مى‌باشد.

[4] لذا هنگام راست شدن آلت و نزديكى كه موجب تحليل روح و ضعف قوا مى‌باشد با تضيق مقعد مانع خروج مدفوع از آن مى‌گردد و در صورت سستى در اين ماهيچه شخص مبتلا به بيمارى عذيوط؛ يعنى خروج مدفوع هنگام جماع مى‌شود.

[5] نام ماهيچه‌هاى مقعد:

1. اسفنكتر خارجى مقعد (Sphincter ani externus(؛ 2. بخش زير جلدى (Subcutaneous part(؛ 3. بخش سطحى (Superficial part(؛ 4. بخش عمقى (Deep part(.

[6] پيش از اين دانسته شد كه بزرگ‌ترين استخوان بدن، استخوان ران است لذا ماهيچه حركتى آن نيز بزرگ‌ترين ماهيچه در بدن مى‌باشد.