اسم الکتاب : ترجمه قانون در طب المؤلف : ابن سينا الجزء : 1 صفحة : 386
1. هم جوارى با مفصل سليس (متحرك)؛ 2. هم جوارى با مفصل سخت غير ثابت
(نيمه متحرك)؛ 3. هم جوارى با مفصل ثابت (غير متحرك).
مفصل ثابت بر سه گونه مىباشد: الف. مركوز؛ ب. مدروز؛ ج. ملزق.
مفصل سليس، مفصلى را گويند كه هر يك از دو استخوان به آسانى حركتهاى
خود را انجام دهد بدون اين كه (لازم باشد) استخوان ديگر با آن حركت نمايد، مانند:
مفصل مچ با ساعد.
مفصل سخت غير ثابت، مفصلى را گويند كه حركت هر يك از دو استخوان به
تنهايى سخت و اندك باشد مانند: مفصل بين مچ و كف يا مفصل بين دو استخوان از
استخوانهاى كف دست.
مفصل ثابت، مفصلى را گويند كه هيچ يك از دو استخوان آن به تنهايى
حركت نكند، مانند: مفصل.
مفصل ثابت مركوز (مستقر)، مفصلى را گويند كه يكى از دو استخوان
برآمدگى داشته و استخوان ديگر فرورفتگى، و برآمدگى در آن فرورفتگى جا گرفته باشد
بطورى كه در آن حركت ننمايد، مانند دندانها كه در رويش گاه خود ثابت گرديده است.
مفصل ثابت مدروز (دوخته)، مفصلى را گويند كه هر يك از دو استخوان
پستى و بلندى داشته باشد مانند: اره دندانههاى استخوان در پستى آن به خوبى نظام
يافته باشند چنان كه مسگرها صفحههاى مس را (بعد از كنگرهدار نمودن) بر هم سوار
مىكنند، به اين نوع وصل (بين استخوانها) شأن و درز مىگويند مانند: استخوانهاى
كاسه سر.
مفصل ثابت مُلزَق (چسبيده) دو حالت دارد: چسبيده در طول [2]، مانند: مفصل بين دو استخوان ساعد؛ و
چسبيده در عرض، مانند: مفصل مهرههاى تحتانى از ستون فقرات،
[1] استخوانهاى هفت گانه جناغ سينه كه به يك ديگر مفصل شدهاند
در صورت حركت (به سبب تنفس) يك پارچه حركت مىكنند.
[2] در طول خط مستقيم، مثل تركيب دو زند ساعد (زيرين و زبرين) كه
در ابتدا و انتها با هم مفصل شدهاند.
اسم الکتاب : ترجمه قانون در طب المؤلف : ابن سينا الجزء : 1 صفحة : 386