اسم الکتاب : قراضه طبيعيات المؤلف : ابن سينا الجزء : 0 صفحة : 69
7- استعمال «دديگر» (دو ديگر) و «سديگر» بمعنى دوم و سوم در شمارش عدد
ترتيبى (رش: ص 108 س 2 و 5). اين رسم در ساير كتابهاى قديم هم ديده ميشود.
8- آوردن ضمير مفرد براى حيوانات: «چون طبيعت را عنايت صادقست بحفظ
حيوانات از اذيت و چيزى كه او را عدو باشد.» (ص 11 س آخر) و «بهائم ... چون پوز بر
آب نهد.» (ص 14 س 3- 4) و «و سباع ... اگر دهان بر آب نهادى.» (ص 14 س 5- 6) و نيز
رش:
ص 18 (ذيل شماره 11 و ص 91 شماره 13: فعل «دارد».).
9- آوردن «را» با «از بهر» توأما، مانند: «از بهر آن را كه» (رش: ص
60 س 6 و 62 س 4 و 64 س 5- 6 و 93 س 4 و 94 س 7 و 96 س 5 و 101 س 1 و 106 س 6 و
116 س 2).
10- استعمال فعل جمع براى فاعل جمع غير ذى روح (بدون التزام مطلق):
«فلزات ... آميخته گردند.» (ص 75 س 8) و «شعاعات بر استقامت بروند.» (ص 100 س 3)
ولى: «سيم و ارزيز كه بهم گداخته آيد و آميخته شود خشك شود چنانك بريزد.» (ص 76 س
1).
11- آوردن فعل مفرد در چند موضع براى «بعضى» باعتبار آنكه لفظا مفرد
است (رش: ص 26- 27) و اين در نثر قدما نظايرى دارد.
12- عطف فعل مفرد بفعل جمع مغايب: «بيجاده و كهربا كاه را نكشند مگر
بر جائى مالند تا گرم شود.» (ص 58 س 7- 59 س 1) و اين در نثر قدما نظايرى دارد.
13- جمع بستن كلمات عربى بر خلاف قاعده معمول با «ات»
اسم الکتاب : قراضه طبيعيات المؤلف : ابن سينا الجزء : 0 صفحة : 69